Stanisław Wyspiański. Twórca, który łączył różne światy

Data publikacji: 25.01.2024 14:25
Ostatnia aktualizacja: 25.01.2024 15:51
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Stanisław Wyspiański potrafił w swoich dziełach łączyć różne światy
Stanisław Wyspiański potrafił w swoich dziełach łączyć różne światy, Autor - Adam Setkowicz/Biblioteka Narodowa/Polona
Wybitny dramaturg i malarz. Łączył różne światy i konwencje. - Czego by się nie dotknął, to zamieniał w złoto - mówi w Programie 1 Polskiego Radia prof. Maciej Wojtyszko. 155 lat temu urodził się Stanisław Wyspiański.
  • Stanisław Wyspiański urodził się 155 lat temu - 15 stycznia 1869 roku - w Krakowie.
  • Był jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich malarzy i jednym z najbardziej znanych polskich dramaturgów.
  • Jestautorem dzieł, takich jak: "Wesele", "Warszawianka", "Klątwa", "Sędziowie", "Wyzwolenie", "Bolesław Śmiały", "Noc listopadowa" i "Akropolis".

- Wyspiański, czego by się nie dotknął, to zamieniał w złoto. Nawet jeśli to było przekleństwo - uważa prof. Maciej Wojtyszko, pisarz, dramaturg, reżyser i autor "Chryje z Polską: rzecz o Stanisławie Wyspiańskim".

Wojciech Natanson, historyk i krytyk teatralny, także autor książki o Stanisławie Wyspiańskim, dodaje: - Typ jego wyobraźni jeden z psychologów okresu międzywojennego, Jan Wincenty Ostrowski, próbował określić jako wyobraźnia ejdetyczna. Tzn. Wyspiański widział wspomnienia o ludziach nieżywych czy syntezy historyczne tak jak osoby realne, i potrafił z nimi rozmawiać, cały czas zdając sobie sprawę, że to nie są duchy, tylko abstrakcje.


POSŁUCHAJ

10:43

Stanisław Wyspiański. Twórca, który łączył różne światy (Jedynka/Skarby kultury polskiej)

 

Teatrze w teatrze

Stanisław Wyspiański w swoich dziełach scenicznych potrafił łączyć różne światy i konwencje. W "Bolesławie Śmiałym" nie bał się stworzyć monumentalnych postaci z polskiej historii, które były ubrane w stroje inspirowane góralszczyzną. Natomiast w "Wyzwoleniu" obnażał teatr i stosował zabieg teatru w teatrze.

- "Teatr to moje narzędzie. Pokazuję wam, jakie mam narzędzie, a potem tym narzędziem wprowadzam Polskę, świat, wszystko". To strasznie piękna inspiracja. Dobrze wiedzieć, że miał też świadomość tego, że można posłużyć się teatrem jako narzędziem, które jest ujawnione - twierdzi prof. Maciej Wojtyszko.

Studium o "Hamlecie"

Najpełniejszą teorię swojego teatru Stanisław Wyspiański zawarł w "Hamlecie", a właściwie w "Studium o Hamlecie". Starał się tu odpowiedzieć na pytania o istotę teatru. Inspiracją stała się rozmowa z aktorem Kazimierzem Kamińskim o tym, jak grać postać duńskiego księcia. Napisał to studium, czy literacko wyreżyserował "Hamleta", w ciągu dwóch tygodni. - Dla Wyspiańskiego aktor to jest przede wszystkim osoba działająca - komentuje prof. Barbara Osterloff, teatrolog i historyk teatru.

- Aktywni twórcy, wpisani w tę materię szekspirowską teatru. Tutaj bardzo charakterystyczne jest zwracanie uwagi na funkcję słowa w teatrze. To również pojawia się na kartach "Hamleta", że to słowo też jest takim aktem działania, kształtowania świata - kontynuuje.

Czytaj także:

Tytuł audycji: Skarby kultury polskiej

Prowadziła: Anna Stempniak

Data emisji: 24.01.2024 r.

Godzina emisji: 23.40

DS/kk

kor-wm

Muzyka nocą
Muzyka nocą
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.