Co kryje strych Zamku Królewskiego na Wawelu? Możliwość zwiedzania już wkrótce

• Na wawelskim strychu można zobaczyć unikalną na skalę krajową więźbę dachową.
• Wawelskie poddasze jak wielkie hale dworcowe z początku XX wieku?
• Rola strychu na Zamku Królewskim na Wawelu kiedyś i dziś.
• Miedziane wanny z wodą jako element systemu pożarowego.
• Strych na Wawelu będzie można zwiedzić już 28 stycznia w ramach licytacji 32. finału WOŚP. 

– Jest to pierwsza na taką skalę więźba dachowa w Polsce w całości metalowa. Została ukończona w zasadniczej części w 1914 roku przed rozpoczęciem pierwszej wojny światowej. Ma ponad sto lat i myślę, że zachwyca każdego, kto tu się znajdzie, swoją geometrią, swoim ogromem i przede wszystkim lekkością konstrukcji. To jest ewenement, na pewno na skalę krajową – podkreśla Martyna Burzyńska z Działu Konserwacji Architektury Zamku Królewskiego na Wawelu. 

Zamkowe poddasze jak dworzec kolejowy

– Ta konstrukcja, jej rozpiętość, sposób montażu mogą przypominać paradoksalnie wielkie hale dworcowe z początku XX wieku, które się pojawiają na wielkich dworcach, jak na przykład we Wrocławiu czy w Dreźnie – ocenia Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego.

Jak przyznaje w rozmowie z Magdaleną Zbylut-Wiśniewską z Radia Kraków, strych wawelski miał w swojej historii także epizod użytkowy. – Tutaj mieściły się pomieszczenia, gdzie funkcjonowała ochrona Generalnego Gubernatora, ale to tylko bardzo, bardzo krótki okres – zaznacza.

Zaplecze kluczowe dla funkcjonowania zamku na Wawelu

Wawelski strych pełni obecnie funkcję swoistego zaplecza. – Jest to przestrzeń taka, która pomaga nam w obsłudze całego zamku, bo znajdują się tu elementy wentylacji dla pomieszczeń, które zwiedzają turyści, czyli które znajdują się aktualnie pod nami, komnat zamku. To też taka infrastruktura techniczna związana z zasilaniem, z systemami pożarowymi i tego typu rzeczami.

Kiedyś na strychu krakowskiego Zamku Królewskiego znajdowały się miedziane wanny wypełnione wodą, które miały stanowić swoistą ochronę przeciwpożarową. Jednak w trakcie pożaru Wawelu nie sprawdziły się, bo… zamarzły. – Tak, te wanny pełniły funkcje pożarowe, natomiast teraz są, powiedzmy, takim świadkiem historii. Mamy inne, nowocześniejsze zabezpieczenia pożarowe w tym momencie i raczej unikamy gaszenia wodą, ponieważ nie jest to zbyt korzystne dla zbiorów i dla wystroju wnętrz zamkowych – wyjaśnia Martyna Burzyńska.

• Lekcja pięknego języka - wspominamy Janusza Majewskiego [POSŁUCHAJ]
• Arcypolski "Kos". Paweł Maślona o swoim najnowszym filmie
• 150 lat impresjonizmu: wielka wystawa malarstwa w paryskim Musée d'Orsay już od marca

Obecnie na poddasze Wawelu wstęp mają tylko nieliczni pracownicy zamku. – Kwestie przeciwpożarowe oraz fakt, że część infrastruktury technicznej zamku znajduje się właśnie na strychu, raczej uniemożliwiają nam kreowanie wizji maksymalnie otwartych strychów, ale nie wykluczamy, że pokazy specjalne od czasu do czasu, może nawet regularnie, będą się odbywały – przyznał dyrektor muzeum. 

Posłuchaj

2:30

Wawelski strych. Kiedy będzie można go zwiedzić? (Trójka przed południem)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Najbliższa okazja, żeby zwiedzić wawelski strych, pojawi się podczas licytacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, już w najbliższą niedzielę, 28 stycznia 2024 roku. 

***

Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Witold Lazar
Autorka materiału reporterskiego: Magdalena Zbylut-Wiśniewska
Data emisji: 22.01.2024
Godzina emisji: 10.42

PAP/gs