Krakowskie szopki – bożonarodzeniowy zwyczaj z długą historią

• Tradycja budowy krakowskich szopek w 2018 roku została wpisana na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
• Michał Ezenekier był najbardziej znanym szopkarzem w XIX-wiecznym Krakowie. Jego kolędniczą trupę zapraszano do najlepszych krakowskich domów.
• W tym roku w konkursie krakowskich szopek wzięło udział 229 konstrukcji.

Wysoka na ponad dwa i szeroka na półtora metra szopka Michała Ezenekiera jest ozdobą kolekcji krakowskiego Muzeum Etnograficznego. Jej konstrukcja została zbudowana pod koniec XIX wieku z drewnianych desek i listewek, a wszystkie elementy wykonano ręcznie i oklejono kolorowymi papierami. 

Szopki zamiast telewizji

– Te dziewiętnastowieczne szopki, które służyły grupom kolędniczym odwiedzającym mieszczan krakowskich, z początku były takimi skromnymi "betlejemkami". To były proste konstrukcje, przypominające bardziej szałas, ze Świętą Rodziną w środku. Natomiast pod koniec dziewiętnastego wieku szopka przeobraziła się w taki przenośny teatr. Na wyposażeniu były kukiełki i to one odgrywały przedstawienia bożonarodzeniowe – opowiada Grzegorz Graff, wicedyrektor Muzeum Etnograficznego w Krakowie.

W okolicach Bożego Narodzenia z pieczołowicie zbudowanymi szopkami do krakowskich domów wyruszały grupy kolędnicze. Była to dla mieszczan nie lada atrakcja. – To były czasy jeszcze bez telewizji i bez kina, więc takie spotkanie z kolędnikami to było wydarzenie, na które czekano cały rok – mówi gość Trójki.

Szopki tworzone z myślą o konkursach

W XX wieku wygląd krakowskich szopek ewoluował, zmieniło się też ich przeznaczenie. Te bardziej nowoczesne charakteryzowały się baśniową architekturą, wzorowaną na kościołach i zabytkach Krakowa. Twórców nie ograniczała już waga szopek, bo nie miały one służyć kolędnikom, lecz budowane były z myślą o corocznych konkursach.

Słynne na całą Polskę konkursy krakowskich szopek odbywają się do dziś. W tym roku w szranki stanęło aż 229 konstrukcji. Najładniejsze z nich można oglądać na pokonkursowej wystawie w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa.

Posłuchaj

5:51

Krakowskie szopki – bożonarodzeniowy zwyczaj z długą historią (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Czytaj też: 

• Szopka krakowska - ewenement na światową skalę
• Rozstrzygnięto 81. Konkurs Szopek Krakowskich. Przyznano... 11 pierwszych miejsc

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Tomasz Miara
Gość: Grzegorz Graff (wicedyrektor Muzeum Etnograficznego w Krakowie)
Data emisji: 21.12.2023
Godzina emisji: 14.14

kc/gs