Normalizacja stosunków saudyjsko-izraelskich to kwestia strategiczna dla obu krajów – uważa ekspert

2023-10-28, 16:10 | aktualizacja 2023-10-30, 07:10

Trwająca od kilku tygodni wojna izraelsko-palestyńska ma poważne reperkusje w świecie arabskim a zarazem odbija się echem na całym świecie. Jak to, co się dzieje na froncie palestyński-izraelskim wpływa na stosunki Jerozolimy z Arabią Saudyjską?

– Proces normalizacji izraelsko-arabskiej został skutecznie wykolejony, szczególnie w kontekście Arabii Saudyjskiej – stwierdził w niedawnym wywiadzie dla PR24 Michał Wojnarowicz. Ekspert z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych dodał, że taka normalizacja zagrażała nie tylko Hamasowi, ale także Iranowi.

Wcześniej Izrael podpisał szereg porozumień z państwami arabskimi, w tym najważniejsze, tzw. porozumienia Abrahamowe, ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi i Bahrajnem oraz z Marokiem i z Sudanem. Były to pierwsze dokumenty normalizujące relacje z państwami arabskimi po podpisaniu traktatu pokojowego z Jordanią w 1994 roku.

Jakie są w tym momencie perspektywy podpisania podobnych traktatów z Arabią Saudyjską, czyli wiodącą siłą w świecie islamu?

Saudowie wobec tego, co się dzieje w Izraelu

– Saudowie są zakłopotani, ponieważ weszli w pewien proces przemodelowania stosunków ze Stanami Zjednoczonymi połączony z procesem normalizacji stosunków z Izraelem. Atak Hamasu i rozwój wydarzeń wokół Gazy i w całym regionie zamroził ten proces i praktycznie w tej chwili trudno oceniać, kiedy będzie można do niego powrócić – mówi Krzysztof Płomiński, były ambasador RP w Arabii Saudyjskiej i Iraku, obecnie doradca dyplomatyczny Krajowej Izby Gospodarczej. – Z drugiej strony pewną wskazówką jest, że pozostałe kraje, które wcześniej podpisały porozumienie z Izraelem w ramach normalizacji i Porozumień Abrahamowych, tej współpracy nie zerwały. Ona została po części zamrożona, ale w dalszym ciągu funkcjonuje – tłumaczy.

– W moim przekonaniu kwestia normalizacji stosunków saudyjsko-izraelskich jest elementem strategicznym dla obu krajów. Natomiast żaden proces polityczny nie może abstrahować od sytuacji w terenie i od opinii publicznej – dodaje.

Jak stosunki saudyjsko-izraelskie mogą się rozwinąć?

Rozmówca Rafała Tomańskiego wskazuje, że dalszy rozwój współpracy zależy od tego, jak sytuacja rozwinie się w Gazie i jaki będzie miała oddźwięk w regionie. – Arabia Saudyjska, która jest krajem dużym, potęgą regionalną z ambicjami regionalnymi, a zarazem jest to kraj, który znajduje się w okresie transformacji, którą wyznacza odchodzenie od ery ropy naftowej i przechodzenie na inne źródła rozwoju, musi brać pod uwagę realia. Ten proces [normalizacja stosunków z Izraelem], jako proces historyczny, będzie kontynuowany, ale musi być wkomponowany w sytuację, która powstanie po zakończeniu konfliktu w Gazie. I to również Izrael powinien brać pod uwagę – ocenia.

Ponadto w audycji

Kim jest Javier Milei, kontrowersyjny, potencjalny prezydent Argentyny? (Mikołaj Pisarski, Prezes Instytutu Misesa);
Prezydent Korei u Saudów (dr Łukasz Gołota, Uniwersytet Warszawski);
Nastroje na Kaukazie wobec sytuacji w Izraelu (Maciej Musiał, Mówiąc Wprost);
Obecna sytuacja na Ukrainie (Maciej Pieczyński, Do Rzeczy);
Bieżąca sytuacja w Szwecji po zgodzie Turcji na przyjęcie tego kraju do NATO, także nastroje społeczne na ulicach (Mateusz Gibała, Instytut Nowej Europy).

Posłuchaj

51:23

Były ambasador RP w Arabii Saudyjskiej i Iraku mówi o stosunkach saudyjsko-izraelskich w kontekście obecnego konfliktu w strefie Gazy (Świat do trzeciej/Trójka)