Odeszła Wanda Półtawska.
— Mateusz Morawiecki (@MorawieckiM) October 25, 2023
Przyjaciółka Jana Pawła II, która była naszym łącznikiem z dziedzictwem Papieża Polaka. Doktor nauk medycznych, profesor Papieskiej Akademii Teologicznej, harcerka, więźniarka niemieckiego obozu Ravensbrück, świadek historii Polski. Wzór wszelkiej… pic.twitter.com/em1cmPNBde
Wanda Półtawska w archiwalnym nagraniu. Przypominamy rozmowę z lekarką i działaczką społeczną [POSŁUCHAJ]
2023-10-26, 10:10 | aktualizacja 2023-10-26, 10:10
Doktor psychiatrii, działaczka społeczna i przyjaciółka papieża Jana Pawła II. W czasie II wojny światowej trafiła do niemieckiego obozu koncentracyjnego w Ravensbrück. Tam stała się ofiarą eksperymentów. W listopadzie tego roku skończyłaby 102 lata. W Programie 3 Polskiego Radia przypomnieliśmy archiwalną rozmowę z 1984 roku ze zmarłą Wandą Półtawską. Zapraszamy do wysłuchania nagrania.
- Wanda Półtawska przez ponad 40 lat (1955-1997) wykładała medycynę pastoralną na Wydziale Teologicznym, a potem w Akademii Papieskiej w Krakowie.
- Była autorką blisko 400 książek i artykułów z zakresu psychiatrii, ochrony życia nienarodzonego, chorych i starszych, problematyki małżeństwa i rodziny.
- Przeciwstawiała się aborcji i eugenice. W licznych publikacjach i wystąpieniach przywoływała wartości i zasady bioetyki wywodzące się z antropologii chrześcijańskiej.
- W 2014 roku opublikowała "Deklarację wiary", podpisaną przez 4 tysiące lekarzy. Sygnatariusze opowiadali się za ochroną życia ludzkiego od poczęcia do naturalnej śmierci.
- W roku 1994 została mianowana członkiem Papieskiej Akademii Życia, współpracowała także z Papieską Radą dla Pracowników Służby Zdrowia.
- Wanda Półtawska została odznaczona m.in. Orderem Orła Białego oraz nagrodą "Kustosz Pamięci Narodowej".
Ravensbrück - "piekło kobiet"
W czasie II wojny Wanda Półtawska zaangażowała się w działalność konspiracyjną. W lutym 1941 roku, w wieku niespełna 20 lat, została aresztowana przez Gestapo i osadzona w więzieniu na lubelskim Zamku. Stąd w listopadzie 1941 roku wywieziono ją wraz z innymi więźniami do największego na terenie Niemiec obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück.
- Codziennie rano w czasie apelu na placu obozowym odbywała się selekcja, czyli wybierano chore, stare, siwe kobiety, które wysyłano do gazu. Raz jeden na ten apel przyprowadzono dziewczynkę może 3-letnią. SS-manka, która wyciągała stare kobiety na śmierć, wzięła na ręce to dziecko, przytuliła, pocałowała, pogłaskała i oddała. I dalej wyciągała te stare kobiety, które mogły być jej matką - wspominała w Polskim Radiu.
"Przedłużone rekolekcje"
W obozie Wanda Półtawska poddawana była nieludzkim eksperymentom pseudomedycznym. Po latach przyznała, że doświadczenia obozowe dały jej szansę "zrozumienia ważności tożsamości człowieka". – Osobiście uważam, że były to przedłużone zamknięte rekolekcje. Miałam cztery lata myślenia w lagrze – oceniała.
Zaznaczyła, że pobyt w obozie pozwolił jej również lepiej poznać psychikę kobiet. – Przez cztery lata, bez minuty samotności, non stop przebywałam w obecności 350 kobiet. Wszystkie były starsze ode mnie, trzy-cztery – młodsze. Obserwowałam, jak kobiety się kłócą, czym żyją, jakie są – mówiła.
- Po zakończeniu II wojny światowej Wanda Półtawska uczestniczyła w pracach Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce. Swoje tragiczne doświadczenia obozowe opisała w książce "I boję się snów".
- W latach 90. zaangażowała się w udaną walkę o umieszczenie na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Ravensbrück tablicy, upamiętniającej polskie więźniarki.
- Prowadziła również badania nad traumą tzw. "dzieci oświęcimskich" - ludzi, którzy jako dzieci trafili do obozów koncentracyjnych.
W Krakowie zmarła Wanda Półtawska - doktor psychiatrii i działaczka na rzecz obrony życia człowieka, wieloletnia współpracowniczka i przyjaciółka Jana Pawła II. 2 listopada skończyłaby 102 latahttps://t.co/N4wMAgPwif
— PolskieRadio24.pl (@PR24_pl) October 24, 2023
- Biograf Wandy Półtawskiej: młodzież do niej lgnie, bo szuka wartości
- Nie żyje Wanda Półtawska. Kim była przyjaciółka Jana Pawła II?
- Wanda Półtawska uhonorowana medalem "Pro Bono Poloniae". Odznaczenie przyznał Urząd ds. Kombatantów
Doktor psychiatrii, działaczka społeczna
Po wojnie Półtawska ukończyła studia medyczne ze specjalizacją z psychiatrii. Do 1969 roku pracowała jako adiunkt w Klinice Psychiatrycznej Akademii Medycznej w Krakowie. Od lat 50. XX współpracowała z Karolem Wojtyłą. Przez ponad 40 lat wykładała medycynę pastoralną w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II).
On listy do niej podpisywał: "Brat". Ona mówiła o nim: "czuliśmy to samo". Współpracowali przez 60 lat. – Dziennikarze mówią: "przyjaciółka". Żadna przyjaciółka! Po prostu pracowaliśmy razem – mówiła Wanda Półtawska w Polskim Radiu w 2019 roku. https://t.co/TZxOcDqutf
— Historia - Polskie Radio (@Historia_PR) October 25, 2023
- W 1967 roku, przy tej uczelni, zorganizowała Instytut Teologii Rodziny, którym kierowała przez 33 lata, szkoląc młode małżeństwa, narzeczonych oraz księży.
- Prowadziła też wykłady w Instytucie Jana Pawła II przy Uniwersytecie Laterańskim w Rzymie.
- Była członkiem Papieskiej Akademii Życia, współpracowała także z Papieską Radą dla Pracowników Służby Zdrowia.
Rozmowa o młodzieży
Podczas rozmowy w Polskim Radiu w 1984 roku Wanda Półtawska odniosła się do wielu zagadnień związanych z życiem i rozwojem młodzieży. Zadawała pytania o to, na czym polegają przeciwdziałania i nieprzystosowanie młodzieży do życia. Pytała o przyczyny braku odporności psychicznej, brak woli walki o siebie i ze swoim lenistwem.
W rozmowie poruszała także temat niehigienicznego trybu życia młodzieży miejskiej, w tym brak ruchu i snu. Wskazała także na niski próg frustracji, niską odporność psychiczną czy brak umiejętności hamowania reakcji emocjonalnych. Podczas rozmowy odniosła się także do nieprawidłowych reakcji dorosłych, związanych np. z egzaminem maturalnym. Opowiedziała o oczekiwaniach sukcesu i dochodzeniu do niego poprzez pokonywanie trudności, w tym przez potrzebę wymagań, wysiłku, odporność na trudy, dzielność w kontrze do zobojętnienia emocjonalnego.
Posłuchaj
***
PR Historia/kq/zch