Pałac w Pawłowicach – perełka klasycystycznej architektury Wielkopolski (Trójka po królewsku)
Pałac w Pawłowicach – perełka klasycystycznej architektury Wielkopolski
2023-08-17, 17:08 | aktualizacja 2023-08-17, 17:08
W XVIII wieku z inicjatywy rodziny Mielżyńskich w wielkopolskich Pawłowicach powstał imponujący pałac. Rezydencja zachowała się w bardzo dobrym stanie do dziś, a jej obecnym właścicielem jest Instytut Zootechniki z Krakowa.
- Pawłowice to wieś w województwie wielkopolskim, w powiecie leszczyńskim.
- Pałac w Pawłowicach należy do grona najciekawszych obiektów w stylu klasycystycznym nie tylko w województwie wielkopolskim, ale w całej Polsce.
- Okazała budowla przetrwała do czasów współczesnych, dzięki czemu jej niepowtarzalne wnętrza mogą cieszyć zwiedzających tak samo, jak cieszyły swoich właścicieli w XVIII wieku.
Pierwsza wzmianka o Pawłowicach pojawia się w dokumentach z 1310 roku. Tutejsze dobra wchodziły wówczas w skład ustanowionego przez księcia Henryka IV Wiernego powiatu ponieckiego. Początkowo znajdował się tu drewniany dwór, aż w latach 60. XVIII wieku Andrzej Mielżyński zdecydował o budowie murowanej siedziby w stylu barokowym. Swojego dzieła nie ukończył, a po jego śmierci majątek odziedziczył jego syn.
Wyszukany gust i rozmach arystokraty
Maksymilian Antoni Mielżyński był człowiekiem starannie wykształconym, arystokratą i koneserem sztuki. W 1777 roku zlecił opracowanie planów nowej rezydencji architektowi Carlowi Gotthardowi Langhansowi, temu samemu, który zaprojektował Bramę Brandenburską w Berlinie. Budowę podjęto dwa lata później i około 1784 roku powstał pałac w stylu klasycystycznym. Przystąpiono następnie do wykańczania oraz wystroju wnętrz, co zajęło kolejną dekadę.
Okazała, trzykondygnacyjna rezydencja powstała na planie prostokąta, a jej główna fasada skierowana jest na wschód. Po jej bokach znajdują się tak zwane pseudoryzality, a w części centralnej fasady widzimy portyk z kolumnami jońskimi, zwieńczony attyką z czterema rzeźbami kobiet. Po przeciwnej stronie budynku powstał odpowiadający mu ryzalit o półkolistym kształcie, zaś boczne oficyny zostały połączone z główną bryłą budynku półokrągłymi galeriami.
Pałac od początku zachwycał nie tylko wielkością, ale też wykończeniem i dbałością o szczegóły. Na piętrze znajdowała się okazała, otoczona kolumnami sala balowa, która do dziś robi imponujące wrażenie. Do najważniejszych pomieszczeń należała także sala z bardzo cennym księgozbiorem hrabiego Mielżyńskiego.
Przebudowa i stan obecny pałacu w Pawłowicach
Otoczenie rezydencji zmieniło się około 1910 roku. Wówczas powstały domki dla odźwiernych i w ten sposób został zamknięty dziedziniec pałacu. W kolejnych latach zaszły kolejne zmiany, m.in. przesunięto klatkę schodową, a sala biblioteczna została podzielona na mniejsze pomieszczenia.
Po II wojnie światowej pałac przejął Instytut Zootechniki z Krakowa, który użytkuje go do dziś. Na początku XXI wieku budynek został poddany rewitalizacji i dziś przedstawia się naprawdę imponująco. Mówi się nawet o nim, że jest najpiękniejszą klasycystyczną budowlą o charakterze rezydencjonalnym w Polsce.
Posłuchaj
4:09
Dodaj do playlisty
Czytaj też:
- Dzieło księżnej Doroty. Pałac książęcy w Żaganiu
- Zamek w Wołowie: świadek niezwykle burzliwej historii całego regionu
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 17.08.2023
Godzina emisji: 10.45
kc