Wyplatanie wikliny. Najstarszy zawód świata, który łączy pokolenia

• Wiklina to jednoroczny przyrost wierzby, a wikliniarz zajmuje się także hodowlą wikliny, ścina ją, sortuje, obrabia. Wiklinę wyplata plecionkarz, jednak często nazwy "wikliniarz" i "plecionkarz" używane są zamiennie.
• Najstarsze zabytki plecionkarstwa pochodzą sprzed 10 tys. lat, o plecionkarstwie wspomina się już w Biblii!
• To była nasza ludowa tradycja. Myślę, że każdy w swoim drzewie genealogicznym znajdzie plecionkarza, bo było to tak powszechne zajęcie – mówi Katarzyna Nejman.

Zaczęło od likwidacji sklepu

Katarzyna Nejman jest aktorką. Ma siostrę, Annę Borecką, absolwentkę ASP. – Nasz dziadek Sylwester przez 30 lat prowadził sklep z wikliną na warszawskiej Pradze Północ i postanowił go zamknąć. Chciałyśmy mu pomóc podczas wyprzedaży, aby jak najwięcej sprzedać i zniwelować straty. I tak mu pomogłyśmy zamykać sklep, że… otworzyłyśmy go z powrotem. Obecnie, zdecydowanie, naszą codzienność pochłaniają te witki i czas spędzony na wyplataniu – śmieje się pani Katarzyna, obecnie wraz z siostrą, współwłaścicielka sklepu z wikliną "Siostry plotą".

Ale nie zapomniały o swoich pierwszych zawodach, nie chcą ich porzucać: – Ze wcześniejszych marzeń nie rezygnujemy, tylko je dołączyłyśmy do puli. Moja siostra graficznie może poszaleć w tej działalności, a wiklina jest odpowiedzią na jej bardzo wczesne marzenia. Natomiast ja działam również aktorsko i mam nadzieję, że ta część mojego życia też się będzie rozkręcać – zdradza.

Odgrzebywanie korzeni

– Bardzo szybko zdecydowałyśmy, że chcemy ten sklep utrzymać: jeszcze podczas tej wyprzedaży. Natomiast z rozmową z dziadkiem wstrzymałyśmy się przez tydzień, żeby ustalić, że to naprawdę się uda – wspomina rozmówczyni Katarzyny Stoparczyk. – Dziadek jest bardzo energicznym człowiekiem, więc spodziewałam się wybuchu euforii. Reakcja była odwrotna: przyjął to w ciszy, skupił się w sobie w takim dużym wzruszeniu. I dopiero po jakimś czasie zaczęło to do niego dochodzić. Myślę, że nie spodziewał się tego w swoich największych snach i marzeniach – opowiada.

– To była nasza ludowa tradycja i myślę, że każdy w swoim drzewie genealogicznym znajdzie na pewnym etapie plecionkarza, bo to było tak powszechne zajęcie, które obecnie wymiera. I teraz my, nasze pokolenie, możemy coś z tym zrobić i możemy tej umiejętności naszych dziadków się nauczyć. Podczas wyplatania czuję magię związaną z odgrzebywaniem korzeni: uważam, że to bardzo ważne – wyznaje.

Biblijne ślady plecionkarstwa

Najstarsze zachowana plecionka ma ponad 10 tys. lat, ale odnaleziono jeszcze starsze ślady plecionki odciśnięte w glinie. Również w literaturze i kulturze można znaleźć zaskakująco dużo śladów plecionkarstwa: symbolem tego stał się bardzo modny "kosz Mojżesza" nawiązujący do biblijnej przypowieści. – Zachęcam do rozejrzenia się wokół i sprawdzenia, czy w waszej przestrzeni nie ma jakiejś plecionki: wydaje mi się, że w każdym domu coś takiego się znajdzie. W mój domu jest tego bardzo dużo: mam lampy, bardzo dużo koszyków, fotel na którym się bujam, a moja córeczka była do snu lulana w kołysce z wikliny… – wylicza Katarzyna Nejman. – A dźwięk trzaskającego krzesła, fotela wiklinowego, od razu mnie koi – zapewnia.

Przeczytaj także

• Jak zarazić dzieci miłością do zwierząt?
• Co w trawie piszczy? O potędze przyrody
• Islandia: magiczna wyspa lodu, ognia i wody. Świetne miejsce, by odpocząć, oczyścić głowę i się zresetować

Posłuchaj

50:41

Wikliniarstwo, plecionkarstwo: tradycja, która odżywa (Zagadkowa niedziela/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Zagadkowa niedziela
Prowadzi: Katarzyna Stoparczyk
Data emisji: 13.08.2023
Godzina emisji: 9.08

pr/DS