Bliźniacy genetyczni. Jak zostać dawcą szpiku?
2023-06-21, 20:06 | aktualizacja 2023-06-21, 21:06
Blisko 40 milionów potencjalnych dawców szpiku na świecie i ponad 2 miliony w Polsce. Mimo to nadal co piąty pacjent nie znajduje swojego "bliźniaka genetycznego". Tylko pół procent światowej populacji, liczącej już blisko 8 miliardów ludzi, jest zarejestrowane w bazie potencjalnych dawców. Co zrobić, by zostać dawcą? Jak przebiega cała procedura? Czy dawstwo boli?
- W Polsce średnio co 40 minut ktoś dowiaduje się, że choruje na nowotwór krwi lub inną chorobę układu krwiotwórczego.
- Dla wielu z tych osób jedyną szansą ratunku jest przeszczep.
- Co piąta nie znajduje jednak swojego "genetycznego bliźniaka".
Jak wykazują statystyki, tylko pół procent światowej populacji jest zarejestrowane w bazie potencjalnych dawców szpiku - to kropla w morzu potrzeb. Dawcą może zostać każda osoba zdrowa, w wieku od 18 do 55 lat, której BMI (czyli wskaźnik masy ciała) nie przekracza czterdziestu. Choroby dodatkowe są weryfikowane na etapie rejestracji. Jeśli u chętnych na zarejestrowanie się w bazie pojawiają się stany wymagające sprawdzenia, lekarze decydują, czy pacjent powinien być zablokowany w bazie na czas sprawdzenia, czy któreś ze schorzeń bezwzględnie go wyklucza.
"Genetyczny bliźniak"
Gdy znajdzie się biorca o jednakowych antygenach zgodności tkankowej, pracownicy fundacji możliwie najszybciej weryfikują, czy konkretny dawca wciąż zainteresowany jest pomocą. Następnie wykonuje się wstępne badania i pobiera próbkę krwi, która pozwala na wstępne zweryfikowanie dawcy. Ma ono także potwierdzić zgodność między dawcą a pacjentem. W drugim etapie przeprowadza się badania szczegółowe, a dopiero w trzecim oddaje komórki macierzyste - wyjaśniają specjaliści.
Spotkanie z Pacjentami z okazji Światowego Dnia Walki z Nowotworami Krwi 2023 / Fundacja DKNS
Bycie dawcą nie boli
Szpik nie jest pobierany z kręgosłupa, jak błędnie myśli wielu ludzi. W 90 procentach komórki macierzyste pobierane są z krwi obwodowej. Cały proces trwa około 4-5 godzin. Dawca siedzi w fotelu, w rękach ma dwa wkłucia. Z jednej ręki pobierana jest krew, a z niej separowane, wcześniej namnożone, komórki macierzyste. Dalej krew spływa do drugiej ręki. Pozostałe 10 procent pobrań to pobrania z talerza kości biodrowej.
Posłuchaj
- 13 października obchodzimy Dzień Dawcy Szpiku.
- Szpik może uratować wiele istnień ludzkich.
- 28 listopada 1984 roku, w warszawskim Centralnym Szpitalu Klinicznym Wojskowej Akademii Medycznej dokonano ważnej i udanej operacji przeszczepienia szpiku kostnego od dawcy spokrewnionego.
Sport po przeszczepieniach szpiku i narządów – Andrzej Dziedzic #2 / Fundacja DKNS
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Piotr Firan, Karol Gnat
Data emisji: 20.06.2023
Godzina emisji: 8.09
zch