Reportaż "Karowa 18" – kolebka humanizmu w sercu Warszawy [POSŁUCHAJ]

2023-06-14, 10:06 | aktualizacja 2023-06-14, 21:06

Ul. Karowa 18 w Warszawie to adres szczególny dla wielu humanistów. Właśnie tam znajduje się Wydział Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego. Studiowało na nim wiele wybitnych postaci, a jego absolwenci tworzą bardzo zżytą społeczność.

Początki socjologii na Uniwersytecie Warszawskim sięgają 1919 roku, kiedy to prawnik Leon Petrażycki utworzył pierwszą w Polsce Katedrę Socjologii na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych UW. Po wojnie katedry zajmujące się tą dziedziną nauki zostały jednak rozwiązane i powróciły na dobre dopiero w 1957 roku, po odwilży październikowej.

Niebezpieczna nauka

– Socjologia jest bardzo szczególną nauką, ponieważ wyposaża nas w dystans w stosunku do rzeczywistości. Dlatego jest niebezpieczna. To nauka, która pozwala nam rozpoznać strukturę sytuacji, potrafimy wyjść z wiru, który nas wciąga, stanąć z boku, powiedzieć, że coś działa w ten, a nie inny sposób – uważa prof. Anna Giza-Poleszczuk, dziekan Wydziału Socjologii UW.

Bohaterka reportażu wspomina też swoje czasy studenckie. – Koczowaliśmy w hotelu Bristol przy szklance herbaty, rozmawiając o Heglu, o losach świata i tym podobnych fundamentalnych rzeczach.

Kultowe miejsce z mankamentami

Po 1957 roku katedra socjologii była częścią Wydziału Filozoficznego UW. Stał się on ogniskiem studenckiego buntu przeciwko komunistycznym władzom, którego kulminacja nastąpiła w marcu 1968 roku. Buntownikom nie uszło to na sucho. – Wydział zawieszono i wszyscy studenci musieli składać podania o ponowne przyjęcie na studia – wspomina prof. Antoni Sułek.

Na skutek tamtych wydarzeń rozdzielono wydziały filozofii i socjologii, a drugi z nich przeniesiono z Krakowskiego Przedmieścia na ulicę Karową 18. – Jeżeli władza liczyła, że przez przeniesienie socjologii na Karową coś się zmieni, to się pomyliła – mówi prof. Sułek.

Dziś Karowa 18 to nie tylko adres Instytutu Socjologii UW, ale także nazwa prężnie działającego stowarzyszenia absolwentów tego kierunku. Jak mówi prof. Anna Giza-Poleszczuk, "nasza Karowa była i jest budynkiem kultowym, razem ze swoją kanciapą i różnymi mankamentami, które jakże łatwo jest zauważyć, gdy się tutaj wchodzi".