Kultura, której już nie ma... Tradycje i kultura Kresów

Wraz z Katarzyną J. Kowalską, autorką książki "Trzy pokolenia. Opowieść o Izie Galickiej i jej rodzinie - rodach Gieysztorów oraz Mikulskich” przyglądamy się polskim twórcom, którzy działali na Kresach. Gdy wybuchła wojna bronili ojczyzny, następnie, gdy porażka stała się faktem, wciąż działali, tak aby kultura, sztuka wciąż, przez lata była żywa.

Sowiecka inwazja na Polskę 17 września 1939 roku niosła za sobą nie tylko konsekwencje polityczne i wojskowe, ale również, a może przede wszystkim, społeczne. W następstwie agresji sowieckiej aresztowano ponad 200 tys. Polaków, wymuszano przyjęcie obywatelstwa radzieckiego, a oficerów, policjantów, ziemian i prawników masowo wywożono na wschód, do łagrów na Syberię. Zniszczone zostały tradycje i kultura ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej zwanych Kresami. Tradycje te istnieją w pamięci jej mieszkańców, wspomnieniach, pamiątkach i zbiorach muzealnych. Dziedzictwo i spuścizna stanowią ważny element prac badawczych na terenie tych ziem. 

– To jest opowieść o tej sztafecie pokoleń ludzi, którzy nieśli coś bardzo ważnego. Były to rodziny kresowe z  dzisiejszych terenów Ukrainy, Białorusi i Litwy – opowiada gość Trójki. – Przekazali bohaterce mojej książki dziedzictwo, z którym przyszła na świat, że najważniejsza jest tożsamość narodowa.

Książka Kowalskiej to historia o tradycjach i świadomości narodowej, ale przede wszystkim opowieść o Izie Galickiej z domu Mikulskiej. Była córką lekarza psychiatry Karola Mikulskiego i pianistki Jadwigi Mikulskiej z domu Gieysztor. Iza z wykształcenia była historykiem sztuki, z zawodu inwentaryzatorką zabytków, przez wiele lat pracowała w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk. 

– Opisywała skarby Mazowsza oraz innych regionów Polski. Podczas terenowych objazdów razem z Hanną Sygietyńską odkryła wiele cennych dzieł. Najważniejsze to obraz "Ekstaza św. Franciszka" El Greca – opowiada gość audycji. – Myślę, że zaszczepione dziedzictwo ona niosła w swoim sercu do samego końca. I myślę, że to w dużej mierze determinowało ją również jako historyka sztuki. To, że ona miała taką czułość w patrzeniu na obiekty, na to polskie dziedzictwo. Wyczuwała, co jest ważne, i wyczuwała, jak ważne jest zachowanie obiektów, zadbanie o nie i oddanie w ręce konserwatorów.

Posłuchaj

46:35

Katarzyna J. Kowalska gościem audycji Redbada Klynstry (Trzy gramy Redbada/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

 

***

Tytuł audycji: Trzy gramy Redbada
Prowadzi: Redbad Klynstra-Komarnicki
Gość: Katarzyna J. Kowalska (dziennikarka, autorka książek)
Data emisji: 11.06.2023
Godzina emisji: 14.08

aw