Kalinowa – straszny dwór z opery Stanisława Moniuszki

• Pierwsi właściciele Kalinowej, ród Zarembów, był bardzo wpływowy za czasów jagiellońskich
• Mieszkając w Kalinowej na początku lat 60. XIX wieku, Stanisław Moniuszko pracował nad operą "Straszny dwór" i prawdopodobnie zabudowania miejscowego majątku są pierwowzorem tytułowej budowli

Siedziba rodu Zarembów

Pierwsze wzmianki o Kalinowej pochodzą z 1370 roku, kiedy to w dokumentach pojawia się imię Arkembold heres de Kalinowa. – Początkowo miejscowe dobra należały do rodziny Zarembów, której członkowie zajmowali wiele znaczących stanowisk: przez dwa stulecia byli kasztelanami sieradzkimi, pełnili też funkcje wojewodów. Jeden z najbardziej znanych przedstawicieli rodu, Marcin Zaremba, zasiadał m.in. w 11-osobowej radzie wojennej u boku Władysława Jagiełły – opowiada Marek Gaworski, autor książek i przewodników o polskich zamkach i dworach. Za czasów właśnie tej rodziny, prawdopodobnie w XV wieku, powstał dwór obronny. Jego resztki znajdują się na wyspie, w parku należącym do obecnego założenia dworskiego.

Interrex Władysław Aleksander Łubieński

W późniejszym czasie Zarembowie zmienili lokalizację swojej siedziby na obecną. Nowy budynek spłonął na początku XVI w., wtedy też majątek Kalinowa trafił ręce Wojciecha Jana Łubieńskiego, uznawanego za bardzo zręcznego polityka, przedstawiciela najbardziej wówczas znanej i wpływowej rodziny w Polsce. To jemu właśnie zawdzięczamy istniejący do dziś barokowy dwór. – Co ciekawe, jego prawnuk, Władysław Aleksander Łubieński, w okresie bezkrólewia po śmierci Augusta III Sasa, przez krótki czas sprawował władzę w Polsce – wskazuje rozmówca Marty Piaseckiej. – Potem zaś koronował Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla Polski – dodaje Marek Gaworski.

Gdzie Moniuszko pisał "Straszny dwór"

W późniejszych czasach majątek przechodził z rąk do rąk. Na początku lat 60. XIX wieku w budynku leżącym na terenie kalinowskiej posiadłości mieszkał Stanisław Moniuszko, który pracował właśnie nad operą "Straszny dwór". Stąd przypuszczenie, że to właśnie dwór w Kalinowej, w którym przecież bywał, jest pierwowzorem operowego "strasznego dworu".

W czasie II wojny ówcześni właściciele, Murzynowscy, zostali wysiedleni z Kalinowej, budynek został przeznaczony na szpital wojskowy, a wyposażenie rozkradzione. Potem władze polskie umieściły tam szkołę podstawową, a następnie Stację Hodowli Roślin. Dzisiaj majątek jest w rękach prywatnych, ale często jest udostępniany zwiedzającym. Odbywają się tam też imprezy muzyczne, związane oczywiście ze Stanisławem Moniuszką.

Przeczytaj także

• Błotnica Strzelecka: pałac, w którym podpisano rozejm kończący III powstanie śląskie
• Dworkowe muzeum w Koszutach, które warto odwiedzić
• Zamek królewski w Kole: jedne z najbardziej malowniczych ruin w Wielkopolsce

Posłuchaj

3:43

Dwór w Kalinowej - pierwowzór strasznego dworu z opery Moniuszki (Trójka po królewsku)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 1.06.2023
Godzina emisji: 9.29

pr