Robotnicy, związki, strajki na dużym ekranie (Trójka do trzeciej)
Związki zawodowe, działacze związkowi, strajki: wdzięczny temat dla kina społeczno-politycznego
2023-05-01, 15:05 | aktualizacja 2023-05-01, 15:05
Święto pracy obchodzone jest od blisko 150 lat w krajach na całym świecie. Również szeroko pojęta problematyka pracy, działalności związkowej i strajków jest obecna w produkcjach wielu kinematografii.
- Jednym z najważniejszych polskich filmów dotyczących związków zawodowych, pracy, strajku jest nagrodzony Złotą Palma w Cannes "Człowiek z żelaza" Andrzeja Wajdy, kontynuacja legendarnego "Człowieka z marmuru"
- Tematyka robotnicza, związkowa pojawia się w większości największych i najważniejszych kinematografii światowych: amerykańskiej, kanadyjskiej, angielskiej, francuskiej, włoskiej, niemieckiej czy polskiej
Strajki, mafia, zabójstwa
– Ruch robotniczy w kinie był portretowany w najróżniejszy sposób, w zależności od tego, w jakim kraju ten film powstawał. Poza tym obrazem romantycznym, często mitologicznym, czy też realistycznym w stosunku do człowieka pracy, są też filmy, które pokazują ciemną stronę związków zawodowych – mówi krytyk filmowy Łukasz Adamski. – To dotyczy np. Eli Kazana i jego "Na nadbrzeżach" z Marlonem Brando, który opowiadał o związkach zawodowych, włoskiej mafii, kiedy jeszcze w kinie słowo "mafia" nie padało – tłumaczy.
– Filmem niejako podsumowującym problem związków zawodowych w Stanach Zjednoczonych był słynny obraz "Hoffa" o, granym przez Jacka Nicholsona, przywódcy związkowym powiązanym z mafią w latach 60., a prawdopodobnie zamordowanym w roku 1975 – dodaje krytyk filmowy Janusz Wróblewski.
Wajda kręci na gorąco
W polskim kinie jednym z najważniejszych filmów jest "Człowiek z żelaza" z 1981 roku. – Film Andrzeja Wajdy o tyle ważny, że nakręcony na gorąco, tuż po podpisaniu Porozumień Sierpniowych pokazujący cały ten proces, ten strajk w stoczni. Oczywiście nie byłoby tego filmu bez słynnego "Człowieka z marmuru" – wskazuje filmoznawca i krytyk filmowy Andrzej Bukowiecki.
Z kolei w kinematografii francuskiej, która zawsze chętnie zajmowała się kwestiami społecznymi, reżyserem godnym wyróżnienia jest Stéphane Brizé. – Zrobił dwa wybitne filmy na ten temat: "Miara człowieka" oraz "Na wojnie", oba z Vincentem Lindonem w rolach głównych. W nich francuscy związkowcy, podobnie jak polscy robotnicy w latach 80., walczyli o równouprawnienie, swoje prawa, o wolność – opowiada Łukasz Adamski.
Przeczytaj także
- Dlaczego "Wesele" w reżyserii Andrzeja Wajdy było ryzykowne?
- Pierwsze obrazy mistrzów kina. Filmówka publikuje etiudy
- Rekonstrukcja cyfrowa: skomplikowana droga do przywrócenia filmowi pierwotnego blasku
Człowiek z żelaza. Zwiastun/Man of Iron. Trailer/YouTube PISF
Posłuchaj
3:48
Dodaj do playlisty
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Katarzyna Cygler
Autor materiału reporterskiego: Jacek Frentzel
Data emisji: 1.05.2023
Godzina emisji: 12.23
pr/pj