Oszustwa wielkie i małe, czyli złe skłonności ludzkiej natury
Oszuści z naprawdę wielkim tupetem stają się czasem gwiazdami kultury masowej. Ci działający na mniejszą skalę na co dzień są wśród nas. Jak się przed nimi bronić?
Typowy oszust, niestety, nie rzuca się aż tak w oczy
Foto: shutterstock/FGC
Na miano jednego z największych oszustów wszech czasów zasłużył z pewnością Bernard Madoff. Ten amerykański finansista stworzył piramidę finansową, w którą udało mu się zaangażować pieniądze kilkunastu tysięcy osób. Były wśród gwiazdy show biznesu, takie jak Steven Spielberg, John Malkovich czy Leonard Cohen. Łącznie zdefraudował ponad 50 miliardów dolarów.
W 2009 roku odbył się proces, w wyniku którego Madoff został skazany na karę 150 lat więzienia. – On przed sądem okazywał skruchę, natomiast jak już trafił do więzienia, to w jego różnych wypowiedziach z tą skruchą było bardzo różnie – mówił w Trójce amerykański korespondent Polskiego Radia Jan Pachlowski. Oszust zmarł niecałe dwa lata temu w więzieniu, w wieku 82 lat.
Czytaj też:
- Oszustwa "na legendę". Jak uchronić się przed utratą pieniędzy?
- Uwaga na cyberprzestępców. Wykorzystują do oszustw kryzys energetyczny oraz przedświąteczny czas
Co sprawia, że ludzie stają się oszustami? Zdaniem psycholog Aleksandry Plewki, decydują o tym indywidualne predyspozycje i motywacje. Dla kogoś może to być potrzeba manipulowania innymi ludźmi, a dla kogo innego chęć uniknięcia konsekwencji jakiegoś czynu. Zdarza się też, że jest to sposób na życie dostarczający odpowiednio wysokiej porcji adrenaliny.
W internecie i literaturze znaleźć można wiele wskazówek, jak rozpoznać oszusta. Zdradzić go może na przykład nienaturalna mowa ciała, ale też treść wypowiedzi. – Są to osoby, które nie mówią o sobie, tylko o nas. Są wyjątkowo krytyczne, tak żebyśmy całą uwagę skupili na sobie i byli nieuważni na to, co w rzeczywistości się do nas mówi – tłumaczyła Aleksandra Plewka.
Istnieje niebezpieczeństwo, że po pewnym czasie oszukiwanie może stać się odruchowym sposobem rozwiązywania jakichkolwiek trudności życiowych. Takiego nawyku trudno się pozbyć. – Dużo energii musimy włożyć w to, żeby na każdym kroku przypominać sobie, że nie możemy stosować pewnych sztuczek – mówiła gość audycji "Pora na Trójkę".
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzący: Karol Gnat, Radosław Nałęcz
Goście: Jan Pachlowski (korespondent Polskiego Radia w USA), Aleksandra Plewka (psycholog)
Data emisji: 27.03.2023
Godzina emisji: 6.49, 7.12
kc