Dlaczego zginął ks. Blachnicki? Prof. Żaryn: chciał oddziaływać na młodzież Europy Środkowo-Wschodniej

14 marca prokuratura i Instytut Pamięci Narodowej przedstawiły wyniki śledztwa dotyczącego śmierci księdza Franciszka Blachnickiego. Jak ustalili śledczy, duchowny został otruty.

Ksiądz Blachnicki zmarł w Carlsbergu w Niemczech 27 lutego 1987 roku. Od roku 1963 tworzył Ruch Światło-Życie, był też organizatorem trzeźwościowej Krucjaty Wstrzemięźliwości. Z powodu swojej działalności był inwigilowany przez komunistyczną Służbę Bezpieczeństwa.

Prof. Jan Żaryn: komuniści uważali Ruch Światło-Życie za bardzo niebezpieczny

W Polskim Radiu 24 sprawę komentował prof. Jan Żaryn, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. Gość audycji przypomniał historię ks. Franciszka Blachnickiego, jego Krucjatę Wstrzemięźliwości, która była przez władze komunistyczne traktowana jako uderzenie w samo państwo, a także Ruch Światło-Życie. Jak zauważył, w latach 70. władze PRL traktowały ruch oazowy jako coś skrajnie niebezpiecznego dla reżimu, ponieważ ruch ten formował setki tysięcy młodych ludzi. W audycji prof. Żaryn dawał też przykłady ataków i zwalczania przez komunistyczny aparat oaz i całego Ruchu Światło-Życie.

Mówiąc o śmierci ks. Blachnickiego, prof. Żaryn cofnął się aż do grudnia 1981 roku, czyli do wybuchu stanu wojennego. Ten zastał kapłana poza granicami kraju, w Rzymie. Wówczas twórca Ruchu Światło-Życie uznał, że konieczne jest tworzenie nowych dzieł na bazie ruchu oazowego właśnie w Carlsbergu.

"Chciał oddziaływać na młodzież Europy Środkowo-Wschodniej"

- Ten etap jego życia być może dlatego zakończył się tak gwałtowną śmiercią - dziś wiemy, że został zamordowany - że te jego dzieła zaczęły obejmować nie tylko młodzież polską, ale wszystko wskazuje na to, że ksiądz Franciszek Blachnicki widział także możliwość oddziaływania - idąc śladem papieża Jana Pawła II - na teren Europy Środkowo-Wschodniej - mówił prof. Jan Żaryn.

Historyk zauważył, że zarówno wysłanie do Niemiec, jak i powrót do Polski małżeństwa Gontarczyków - agentów wywiadu PRL, którzy mają mieć związek z otruciem księdza Blachnickiego - odbywały się z pomocą wielu służb, które zazwyczaj ze sobą nie współpracowały. - To współdziałanie może o tym świadczyć - wyjaśnił.

"Solidarność Walcząca dowiedziała się o Gontarczykach"

W audycji zwrócono uwagę na to, że Gontarczykowie zyskali na tyle dużo zaufania księdza Blachnickiego, że choć nie pełnili funkcji duszpasterskich w tworzonych przez niego ruchach, to sprawowali nadzór nad finansami w wydawnictwie. Tuż przed śmiercią kapłana wydawnictwo miało otrzymać znaczny zastrzyk finansowy dzięki współpracy z niemieckimi protestantami.

- To jedna z przyczyn (...), ale nie była to jedyna przyczyna, która mogła przyspieszyć czy spowodować wybór daty śmierci. Oczywiście druga to doniesienia, które docierają do Carlsberga ze strony Solidarności Walczącej - mówił prof. Jan Żaryn, mając na myśli informacje o prawdziwej - agenturalnej - roli małżeństwa Gontarczyków.

Czytaj również:

• Środki dla fundacji Jolanty Lange. Rzecznik IPN: cicha akceptacja jej działalności z czasów PRL
• Płk Makowski a śmierć ks. Blachnickiego. Macierewicz: mamy do czynienia z wielką strukturą, która chroni ludzi WSI

Posłuchaj

23:52

Prof. Jan Żaryn o ks. Franciszku Blachnickim ("Towarzystwo Niepokornych" / PR24)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

* * *

Audycja: Towarzystwo Niepokornych
Prowadzą: Arkadiusz Gołębiewski, Paweł Nowacki i Jan Ruman
Gość: prof. Jan Żaryn (dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego)
Data emisji: 20.03.2023
Godzina emisji: 22.06

PR24/jmo