Zamek Kazimierzowski w Przemyślu – perła architektury obronnej
2023-02-23, 13:02 | aktualizacja 2023-02-28, 12:02
Zamek w Przemyślu pamięta czasy Kazimierza Wielkiego. Dzięki pracom rewitalizacyjnym – ostatnie z nich zakończyły się dziesięć lat temu – jest udostępniony zwiedzającym, a nawet wykorzystywany jako siedziba Przemyskiego Centrum Kultury i Nauki ZAMEK. Do Przemyśla w "Trójce po królewsku" wyruszyli Marta Piasecka i Marek Gaworski.
Zamek w Przemyślu został wzniesiony po roku 1340, za panowania Kazimierza Wielkiego. Na wzgórzu istniały już wcześniej romański pałac i rotunda, zbudowane w XI wieku, za czasów Bolesław Chrobrego.
– Historia zamku zaczyna się w 1340 roku, niestety niewiele możemy teraz powiedzieć na temat pierwotnego kształtu budowli. Więcej informacji zachowało się z czasów Zygmunta Starego i XVI wieku. Zamek miał wtedy kształt czworoboku i posiadł dwukondygnacyjną bramę wjazdową. Od jej strony do zamku przylegał przygródek, który łączył z budynkiem część gospodarczą – opowiadał w "Trójce po królewsku" Marek Gaworski.
Warownia na skalę kraju
Z tego okresu zachowała się jedynie brama wjazdowa, a sam budynek został zniszczony przez najazd Wołochów w 1498 roku. Odbudowę zamku zakończono ponad pół wieku później, w 1553 roku. – Zamkowa warownia za sprawą starosty przemyskiego i na polecanie króla Zygmunta Starego została wzmocniona. Charakterystyczną cechą było skonstruowanie obrony w narożnych basztach i bastejach, które zostały wyposażone w strzelnice. Było to rozwiązanie unikatowe w skali Polski – podkreślił w audycji.
Czytaj także:
- Zamek w Radzyniu Chełmińskim – forteca znana z kultowego serialu
- Burzliwe dzieje królewskiego zamku w Lublinie, świadka narodzin Rzeczypospolitej Obojga Narodów
- Niepołomice – ulubione miejsce wypoczynku polskich królów
Współczesna forma
Zamek wielokrotnie przebudowywano. W roku 1762 zburzono kurtynę południowo-zachodnią wraz z basztami, a do budynku bramnego dodano przypory. Mur kurtynowy odbudowano częściowo pod koniec XX wieku. Na dziedzińcu odsłonięto zarys romańskiej rotundy i palatium powstałego pod koniec panowania Bolesława Chrobrego. Z kolei w 2012 roku zapoczątkowano prace nad wyeksponowaniem reliktów oraz odkrytej w trakcie prac romańskiej bazyliki trzynawowej.
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 23.02.2023
Godzina emisji: 9.30
zch