"Przedwiośnie" w teatrze na przedwiośniu 2023
2023-02-17, 10:02 | aktualizacja 2023-02-17, 10:02
Obserwujemy wielki powrót tytułów klasyki polskiej literatury/powieści do teatru. Młodzi i średniego pokolenia twórcy (reżyserzy, dramaturdzy, autorzy adaptacji) podejmują udane próby realizacji sztuk na podstawie klasyki, a także kanonicznych lektur: "Noce i dnie" (Teatr Horzycy w Toruniu) "Cudzoziemka" (Teatr Polski w Poznaniu), "Nad Niemnem" (Teatr Osterwy w Lublinie). W Teatrze Miejskim w Gdyni przygotowywana jest adaptacja "Jądra ciemności". Tam również odbędzie się kolejna premiera adaptacji klasyki literatury światowej, czyli "Czarodziejskiej góry". W tym sezonie aż dwa teatry warszawskie przygotowały premiery na podstawie dzieła Lewisa Carrolla (Ateneum oraz Teatr Narodowy, w którym premiera niebawem).
Wszystkie te próby stanowią oczywiście nowe teatralne odczytania prozy powieściowej, która od zawsze była przedmiotem zainteresowania nade wszystko twórców filmowych. Naturalne, że wszystkie przywoływane tytuły, to realizacje "według". Nie zawsze jednak adaptacja zakłada ingerencję w tekst utworu, polegającą jedynie na skrótach i na przekładzie z języka narracji na język dramatu.
Jak zaprezentuje się na awangardowej scenie Teatru Powszechnego w Warszawie "manieryczny" Stefan Żeromski? Spektakl zapowiadany jest jako sztuka "na podstawie powieści Stefana Żeromskiego". Nie przewidzieliśmy, że okaże się tak przerażająco aktualny. O przygotowywanej premierze "Przedwiośnia" na tydzień przed premierą rozmawialiśmy z reżyserem Pawłem Łysakiem oraz z autorem adaptacji – Pawłem Sztarbowskim. Dowiedzieliśmy się , jakim przekształceniom uległ tekst powieści Żeromskiego za sprawą adaptatora i reżysera. Była też okazja porozmawiać o współczesnych teatralnych wersjach lekturowego kanonu.
My, w 2018 roku, roku 100-lecia Niepodległości, postanowiliśmy przeczytanie fragmentów "Przedwiośnia" powierzyć młodym aktorom Nowego Teatru w Warszawie, a zatem niewiele mieli oni okazji "sprawdzić", jak na scenie brzmi tekst adaptowanej prozy sprzed stu lat. To Jaśmina Polak i Bartosz Bielenia. I przeczytali Żeromskiego ze sporym dystansem. Bartosz Bielenia nie wiedział jeszcze, że przyjdzie mu zmierzyć się z prozą Iwaszkiewicza ("Matka Joanna od Aniołów"). Przywołaliśmy krótki fragment tamtej lektury.
W części drugiej wydania przypomnieliśmy wraz z dyrektorem CSW Zamek U-Jazdowski – Piotrem Bernatowiczem – zbliżającą się rocznicę ponownej agresji Rosji na Ukrainę. Od kilku miesięcy możemy oglądać w CSW w Warszawie największą w naszej historii wystawę prac współczesnych ukraińskich artystów. CSW przygotował także prezentację pracy Jerzego Kaliny, upamiętniającej rocznicę powstania styczniowego. Została ona otwarta 16 lutego na dziedzińcu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Trójka pod Księżycem
Prowadzi: Barbara Marcinik
Wydawca: Dariusz Pieróg
Data emisji: 17.02.2023
Godzina emisji: 0.05