Uroczystości pogrzebowe polskich i litewskich żołnierzy w Jewiu

We wrześniu 2022 roku zespołowi Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN udało się odnaleźć miejsce spoczynku żołnierzy i ekshumowano ich szczątki. Polacy i Litwini spoczęli z honorami we wspólnej mogile, a nad ich grobem znajduje się czternaście drewnianych krzyży. - To wydarzenie bezprecedensowe w naszej historii i w pracy, którą prowadzimy na Litwie. (...) Jednocześnie powtórzyliśmy to, co wydarzyło się w roku 1938 - analizuje dr Dominika Siemińska, Naczelnik Wydziału Kresowego Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN.

Zapewnić godny pochówek i przywrócić pamięć o poległych

Wówczas, po nawiązaniu stosunków dyplomatycznych między Polską i Litwą po raz pierwszy postanowiono zadbać o wspólny grób. - Po II wojnie światowej ten grób został całkowicie zniszczony. To upamiętnienie przestało istnieć fizycznie, jak i w świadomości ludzi. W zeszłym roku, zimą, zwrócił się do nas przedstawiciel polskiego konsulatu. Pan Marian Sokalski jest inicjatorem całej tej pracy i naszej współpracy ze stroną litewską - słyszymy w Jedynce.

Z analizowanych dokumentów wynikało, że w grobie pochowano jedenastu żołnierzy litewskich i czterech żołnierzy polskich. Po odsłonięciu szczątków okazało się jednak, że razem jest tam czternaście szczątków. - Ale przy czterech znaleźliśmy polskie guziki - zwraca uwagę gość audycji. Dodaje, że natrafiono również na maleńkie sprzączki, elementy wyposażenia munduru. - Tylko przy jednych szczątkach znaleźliśmy obuwie - tłumaczy dr Dominika Siemińska. 

W tej chwili trwa proces ustalania personaliów pochowanych żołnierzy. Czynione jest to na podstawie listy strat z roku 1920.

To nie koniec prac poszukiwawczych na Litwie

Gość audycji "Przystanek Historia" przypomina, że IPN prowadzi badania na Litwie od roku 2017. Prace skupiają się przede wszystkim na okresie II wojny światowej. - W tym roku chcemy kontynuować prace w miejscach, w których zaczęliśmy poszukiwania. We wrześniu 2022 roku prowadziliśmy prace na terenie rejonu solecznickiego, w lesie. Tam szukamy grobu żołnierzy Armii Krajowej, którzy polegli w potyczce z wojskami sowieckimi w 1944 roku. Spodziewamy się co najmniej kilkunastu żołnierzy - słyszymy.

Fb/Przystanek Historia IPN

Ponadto w audycji:

- Złamanie szyfru Enigmy. Gość: Witold Sobócki, Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN Poznań

- Książka: Teresa Ackermann, Paweł Zielony, Radosław Pawłowski, Polskie ślady w Solurze i Zuchwilu / Polnische spuren in Solothurn und Zuchwilu, album, wyd. Instytut Pamięci Narodowej oraz Muzeum Kościuszki w Solurze (północno-zachodnia Szwajcaria). Gość: Paweł Zielony, współautor książki, Archiwum IPN w Warszawie

- Wydarzenia organizowane przez IPN i artykuły na portalu przystanekhistoria.pl

Czytaj także: