Najciekawsze polskie szopki. Które z nich szczególnie warto zobaczyć? (To jeszcze nie koniec świąt/Trójka)
Szopka, stajenka a może betlejka? - Jak zmieniały się na przestrzeni stuleci?
2023-12-24, 10:12 | aktualizacja 2023-12-24, 10:12
W 1223 roku włoski duchowny katolicki, średniowieczny mistyk i stygmatyk, założyciel zakonu żebraczego święty Franciszek z Asyżu przygotował pierwszą żywą szopkę. – Święty Franciszek postanowił spędzić święta Bożego Narodzenia nieco inaczej niż zazwyczaj. Przeniósł on szopkę do lasu w Greccio, niedaleko Asyżu. Przyprowadził tam zwierzęta i mieszkańców Asyżu, którzy byli przebrani za członków Świętej Rodziny – opowiada Małgorzata Kępa, historyk sztuki.
- Tradycja szopek bożonarodzeniowych dotarła do Polski już w wiekach średnich. Rozprzestrzeniały ją klasztory franciszkańskie.
- Obecnie za najsłynniejsze w naszych kraju uchodzą szopki krakowskie. To właśnie w dawnej stolicy znajduje się najstarsza szopka na ziemiach polskich.
- – W kościele klarysek stoją figurki, które datowane są na wiek XIV – zaznacza w rozmowie Małgorzata Kępa, historyk sztuki.
W XVII wieku coroczne wystawianie szopek stało się popularne także na Śląsku. W tym regionie nazywa się je betlejkami. Przedstawiają one scenę narodzenia Jezusa, która składa się z kilku planów: to Święta Rodzina z nowo narodzonym Jezusem, trzej królowie, pastuszkowie i zwierzęta.
Śląskie betlejki
– Cechą charakterystyczną śląskiej betlejki było to, że cała sceneria "wychodziła" jakby przed ten domek. Najważniejszy w niej był przekaz ewangeliczny. Widać to w śląskich betlejkach po tym, że często nowo narodzony Jezusek w żłóbku był większy od kilku innych postaci – mówi Joanna Grabińska-Szcześniak, kierownik Działu Etnografii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Wielkość figur w śląskiej betlejce wskazuje na ważność postaci.
Franciszkańska stajenka
Od dziesięcioleci odwiedzanie kościołów i podziwianie różnorodnych szopek jest jedną z wielu świątecznych tradycji. Jedną z tych, które przyciągają uwagę od lat, jest ogromna szopka w bazylice ojców franciszkanów w Katowicach-Panewnikach. To jedna z największych tego typu budowli w Europie.
Posłuchaj
3:39
Dodaj do playlisty
Przeczytaj także:
- Kiedy naprawdę narodził się Chrystus? "25 grudnia przyjęto dopiero w IV wieku"
- Barokowe Boże Narodzenie. Bach, Vivaldi, Merula, Charpentier
- Jak zmienia się nasze podejście do świąt – odchodzimy od tradycji?
Szopka w bazylice franciszkanów w Katowicach Panewnikach 22.12.2022/SILESIA FLESZ TVS
***
gs/kor/zch