Zbrodnia w Ciepielowie: Polacy zamordowani za pomoc Żydom
2022-12-07, 15:12 | aktualizacja 2022-12-08, 07:12
Wydarzenia sprzed 80 lat stały się punktem wyjścia do rozmowy o historiach Polaków i Żydów, którym przyszło mierzyć się z niemieckim okupantem. 6 grudnia 1942 roku do Ciepielowa Starego, na obrzeżach województwa radomskiego, wjechał niemiecki oddział, który zaczął wyciągać z chałup i sukcesywnie mordować polskie rodziny, które ukrywały swoich żydowskich sąsiadów. Zginęły wtedy łącznie 34 osoby, m.in. dwie rodziny Kosiorów, rodzina Kowalskich i Skoczylasów.
Przywołanie historii rodzin z Ciepielowa stało się punktem wyjścia do realizacji filmu "Historia Kowalskich" w reż. Arkadiusza Gołębiewskiego i Macieja Pawlickiego. Wcześniej powstał projekt filmowy "Życie za życie" oraz strona internetowa o tej samej nazwie.
O tragicznych wydarzeniach z czasu II wojny światowej rozmawiali goście "Klubu Trójki". Padły pytania o stan badań naukowych na temat Polaków, którzy zginęli za ratowanie swoich żydowskich sąsiadów, o skalę tej pomocy, a także rolę instytucji historycznych i kulturalnych w upamiętnianiu postaw Polaków.
– Pamiętam pierwsze spotkanie tego zespołu, który wtedy miał nazwę Indeks Polaków ratujących Żydów. Odbyło się ono w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie: spotkali się wówczas ludzie reprezentujący najróżniejsze środowiska. Było to bardzo fajne, bo mieliśmy poczucie, że czeka nas wyzwanie niezwykłe – opowiada historyk dr Sebastian Piątkowski, autor prac naukowych o wydarzeniach z Ciepielowa. – Ja wtedy powiedziałem: "Jestem z Radomia. Niedaleko mnie ponad 30 osób zostało zamordowanych za pomoc Żydom". I pamiętam reakcję: "No co ty gadasz? Pierwsze słyszę…" – wspomina.
– Nagle uświadomiłem sobie, że ponieważ jestem radomianinem, ta wiedza o wydarzeniach w Ciepielowie w mojej świadomości była. Natomiast zadziwiające dla mnie był fakt, że osoby z innych rejonów kraju nie mają pojęcia o tym, co się tutaj wydarzyło – dodaje.
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Arkadiusz Gołębiewski
Goście: prof. Jan Żaryn (podczas jego prac w IPN powstał "Zespół do badania skali mordów na Polakach za ratowanie Żydów") oraz dr Sebastian Piątkowski (historyk, autor prac naukowych o wydarzeniach z Ciepielowa)
Data emisji: 6.12.2022
Godzina emisji: 21.10
pr/kor