Odkrywanie przeszłości. Co wiemy o Pałacu Saskim, dzięki pracom archeologicznym? (Reportaż /Trójka)
Nie tylko pamięć. Co zostało po Pałacu Saskim? [POSŁUCHAJ]
2022-11-09, 22:11 | aktualizacja 2022-11-11, 10:11
– Na placu Piłsudskiego w Warszawie znajduje się wystawa "Okruchy przeszłości", prezentująca informacje i artefakty wykopane podczas prac archeologicznych 2006-2008. Dzięki, którym możemy zobaczyć, co ciekawego znajdowało się pod Pałacem Saskim – opowiada rozmówca Joanny Bogusławskiej. Na wystawie prezentowane są także wielkoformatowe zdjęcia przedwojennych okolic pałacu i rzeźby, ukazujące, jak po odbudowie będą wyglądały fragmenty budowli.
29 grudnia 1944 roku Niemcy zrównali z ziemią Pałac Saski. Kompleks stojący na dzisiejszym placu Piłsudskiego pierwotnie należał do Jana Andrzeja Morsztyna, a przez lata zmieniał właścicieli i funkcje. Ostatecznie został zniszczony przez Niemców po upadku Powstania Warszawskiego. Razem z Pałacem Saskim wysadzony w powietrze został przyległy do niego Pałac Brühla oraz pomnik księcia Józefa Poniatowskiego.
Posłuchaj
42:29
Dodaj do playlisty
Kiedy zmarł August III, pałac zaczął powoli upadać. Najpierw pomieszczenia pałacowe wynajmowano na mieszkania czy biura, później w części budynku mieściło się nawet liceum. Po powstaniu listopadowym pałac trzeba było przebudować. Podjął się tego na zlecenie Iwana Skwarcowa, rosyjskiego kupca, Adam Idźkowski. To dzięki niemu znamy Pałac Saski w stylu klasycystycznym. Wówczas też rozebrano środkową część kompleksu, stawiając w tym miejscu kolumnadę w stylu korynckim. Od 1862 do 1915 roku budynek zajmowała carska armia.
Znaczenie Pałacu Saskiego w międzywojniu
Po odzyskaniu niepodległości pałac wrócił w polskie ręce. Znajdował się w nim Sztab Generalny Wojska Polskiego. W 1925 roku pod kolumnadą w centralnym punkcie pałacu urządzono Grób Nieznanego Żołnierza.
Przeczytaj także:
- 77 lat od wyburzenia Pałacu Saskiego. "Był jednym z najważniejszych budynków w Warszawie"
- "Niemcy w 1944 roku wysadzili go w powietrze". Teraz rozpoczyna się odbudowa Pałacu Saskiego
- Ogród Saski - pierwszy publiczny park stolicy
W latach 30. XX wieku w Pałacu Saskim miało siedzibę Biuro Szyfrów, które w 1932 roku złamało kod Enigmy. W okresie międzywojennym na placu przed pałacem odbywały się najważniejsze uroczystości państwowe. Podczas II wojny światowej budynek przejął sztab hitlerowski, by ostatecznie zrównać go z ziemią. Dziś po Pałacu Saskim został jedynie Grób Nieznanego Żołnierza.
PRZEDWOJENNA WARSZAWA W KOLORZE | PAŁAC SASKI W KOLORZE | 4K/Z A J A C F O T O . C O M
***
Tytuł reportażu: "Okruchy przeszłości"
Autorka reportażu: Joanna Bogusławska
Data emisji: 9.11.2022
Godzina emisji: 22.06
gs/pr/kor