Fijałkowski, Szajna, Pągowska. Trójka wspomina wielkich, polskich artystów

Stanisław Fijałkowski

"Staram się tworzyć formę, która jest tylko początkiem kreowania przez widza dzieła, za każdym razem w innej postaci" – mówił o swej twórczości Stanisław Fijałkowski. Ten urodzony w Zdołbunowie na Wołyniu malarz i grafik inspirował się doświadczeniami impresjonizmu i kubizmu. Należał do grupy łódzkich awangardzistów z tzw. kręgu Strzemińskiego, od nazwiska malarza i wykładowcy Władysława Strzemińskiego.

Fijałkowski reprezentował Polskę m.in. podczas Biennale w São Paulo (1969) i w Wenecji (1972), a jego prace można oglądać w tak znakomitych miejscach, jak Museum of Modern Art w Nowym Jorku czy Tate Gallery w Londynie. Był doktorem honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, odznaczonym przez prezydenta RP Bronisława Komorowskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 4 listopada 2020.

Posłuchaj

5:42

Trójka wspomina Stanisława Fijałkowskiego (Wszyscy Święci w Trójce)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Z cyklu „O kolekcji subiektywnie” – Stanisław Fijałkowski, "Autostrada XXX", 1975 / Miejska Galeria Sztuki w Łodzi

Józef Szajna

Pochodzący z Rzeszowa Józef Szajna realizował się artystycznie jako malarz, scenograf i reżyser. W czasie II wojny światowej był więźniem niemieckich obozów Auschwitz i Buchenwald, a w późniejszych latach został profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Opracował scenografię do wielu przedstawień teatralnych w kraju i za granicą. Współpracował z teatrami w wielu europejskich miastach, takich jak Florencja, Amsterdam, Berlin czy Dubrownik.

"Wokół mnie przez wiele lat przewijały się różne pojęcia, aż dorobiłem się jednego: artysta kontrowersyjny" – powiedział Szajna w jednym z wywiadów. Wielokrotnie honorowany różnymi odznaczeniami miał na koncie m.in. Złoty Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Zmarł 24 czerwca 2008 roku.

Posłuchaj

5:08

Trójka wspomina Józefa Szajnę (Wszyscy Święci w Trójce)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Józef Szajna. Kanon i remix przestrzeni polskiego teatru XX i XXI w. / Muzeum Śląskie

Teresa Pągowska 

Malarstwo oraz postawa twórcza Teresy Pągowskiej są przykładem zdeklarowanej i przemyślanej osobności, która stanęła u podstaw znaczącego dzieła w historii figuracji w polskiej sztuce. Jej wyrazem jest słynne zdanie wypowiedziane przez artystkę podczas jednego z wywiadów "Nie jestem specjalistką od morza, od kobiet ani od mężczyzn czy zwierząt. Ja jestem ja: Teresa Pągowska".

Unikanie kategoryzacji oraz swoboda zaowocowały malarstwem, które wyraźnie wymyka się łatwym porównaniom i klasyfikacjom. Wypowiada jednostkową prawdę i definicję sztuki wrażliwej i niezależnej osobowości. Niestrudzone poszukiwania artystki wokół zagadnień ludzkiej cielesności, a przede wszystkim kobiecej figury, dalekie są od jednoznaczności i arbitralności.

Jej malarstwo to rozległy esej o "znajdywaniu znaków własnych, znaków, którymi zapisujemy siebie, swoje przeżywanie świata". Jako odbiorcy z lekkością i przyjemnością wnikamy w tę opowieść. Obrazy Teresy Pągowskiej są uwodzicielskie i intrygujące, zmysłowe i melancholijne. Pełne wysmakowanych zestawień kolorystycznych, przykuwających wzrok, wręcz widowiskowych sylwetek komponowanych z niezwykłą lekkością w niezapomniane kompozycje. Ich niepozbawiona napięcia, acz bezdyskusyjna atrakcyjność, nie przysłania wyrażanych treści.

Posłuchaj

5:24

Trójka wspomina Teresę Pągowską (Wszyscy Święci w Trójce)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

TERESA PĄGOWSKA - wystawa / exhibition / Teatr Wielki Opera Narodowa 

***

Tytuł audycji: Audycja specjalna "Wszyscy Święci w Trójce"
Prowadzi: Piotr Firan
Autorka materiałów wspomnieniowych: Monika Małkowska 
Data emisji: 1.11.2022
Godzina emisji: 10.06, 11.07, 12.05

kc/mat.pras/zch/kor