Wawel – kawał historii Polski na krakowskim wzgórzu

Udokumentowana historia zamkowego wzgórza w Krakowie sięga X wieku, kiedy to osiedlili się tam pierwsi Piastowie. Na początku XIV wieku Władysław Łokietek gruntownie przebudował zamek w stylu gotyckim, rozbudowując m.in. słynną romańską katedrę. To właśnie na Wawelu Łokietek oficjalnie uzyskał insygnia władzy królewskiej – była to pierwsza w dziejach koronacja polskiego króla, która odbyła się w tym miejscu.  

Czasy świetności

Kolejne rozbudowy zamku nastąpiły w czasach Kazimierza Wielkiego i Władysława Jagiełły, a za złoty okres w historii Wawelu uważa się wiek XVI, gdy pieczę nad nim sprawowali Zygmunt I Stary i Zygmunt II August. Zamek zyskał nowy blask dzięki znanym włoskim architektom i rzeźbiarzom, takim jak Franciszek z Florencji czy Bartłomiej Berecci. W tamtym okresie wzniesiono słynną rodową kaplicę, a na wieży zawisł dzwon zwany Zygmuntem. Zamek wawelski stał się także miejscem przechowywania cennych dzieł sztuki: brukselskich arrasów, europejskich mebli, obrazów i tkanin.  Do dziś w jego salach można podziwiać wystawy – zarówno stałe, jak i czasowe.

Chude lata

Trudniejsze czasy dla Wawelu nastały wraz z przeniesieniem stolicy z Krakowa do Warszawy przez króla Zygmunta III Wazę w 1609 roku. Potem przyszły rozbiory i okupacja wzgórza przez wojska austriackie. Część budynków została zburzona, a inne zamieniono w wojskowe pomieszczenia. Po odzyskaniu i renowacji zamku nadeszła kolejna okupacja – tym razem niemiecka, związana z II wojną światową. Wówczas Wawel stał się siedzibą gubernatora Hansa Franka. Na szczęście wcześniej udało się z niego wywieźć do Kanady część najcenniejszych eksponatów, które po wojnie wróciły na zamek. Niektóre dzieła sztuki zostały jednak zrabowane i wywiezione do Niemiec.

Korzenie w epoce kamienia łupanego

Wawel uważany jest za jeden z symboli państwa polskiego, choć historia tego miejsca sięga o wiele dalej. – Na podstawie badań archeologicznych potwierdzono, że najstarsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą aż z epoki kamienia łupanego – mówił w Trójce Marek Gaworski, znawca polskich zamków i pałaców.

Posłuchaj

3:19

Wawel – historia Polski na krakowskim wzgórzu (Trójka po królewsku)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Zobacz też:

• Zamek w Łańcucie – jedna z wizytówek Podkarpacia
• Zamek Książąt Piastowskich w Brzegu – "Śląski Wawel"

***

Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Gość: Marek Gaworski (znawca polskich zamków i pałaców)
Data emisji: 24.10.2022
Godzina emisji: 9.35

kc/kor