Annie Ernaux dostała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury (Trójka Pod Księżycem)
Noblowska noc 2022 w "Trójce pod Księżycem"
2022-10-07, 07:10 | aktualizacja 2022-10-08, 07:10
Literackiego Nobla otrzymała francuska pisarka Annie Ernaux. Wydarzenia towarzyszące przyznawaniu najsłynniejszej nagrody świata są podporządkowane tradycji. Tylko wyjątkowe okoliczności mogą ją zaburzyć. Podstawowe zasady ustanowił fundator Nagrody – szwedzki naukowiec, wynalazca, biznesmen, także pacyfista – Alfred Nobel (1833-1896). Tradycyjnie noblowską noc przeżyliśmy w "Trójce pod Księżycem".
W testamencie, sporządzonym w 1895 roku, swój majątek zapisał "jednostkom, które w danym roku przyniosły ludzkości najwięcej korzyści" w dziedzinach: fizyki, chemii, medycyny lub fizjologii, literatury oraz pokojowego współistnienia narodów.
Nazwiska laureatów poznajemy przeważnie (choć nie zawsze) w pierwszym tygodniu października. Wręczenie Nagrody odbywa się podczas trwania Nobel Week, w rocznicę śmierci fundatora, 10 grudnia, w Sztokholmie oraz – w przypadku nagrody pokojowej – w Oslo.
W Trójce pod Księżycem od lat rozmawiamy o wydarzeniu, jakim jest ogłoszenie decyzji Akademii Szwedzkiej, której członkom (osiemnaściorgu, spośród których wybierany jest Komitet Noblowski) Alfred Nobel powierzył to odpowiedzialne zadanie. Tak było i tym razem.
Jedną z bezwzględnie przestrzeganych zasad jest ujawnianie nazwiska laureata w dziedzinie literatury przez stałego sekretarza Akademii Szwedzkiej w czwartek o godz. 13.00. Do niedawna był to bardzo krótki ceremoniał, odbywający się w budynku Akademii. Miejsce naturalnie jest niezmienne, lecz ogłoszeniu towarzyszy konferencja prasowa.
Tym i innym zwyczajom, związanym z literackim Noblem, przyglądamy się tradycyjnie od lat, łącząc się ze Sztokholmem. Naszym gościem specjalnym, który co roku śledzi wydarzenie, jest Marta Prochwicz, znana polska przewodniczka po Sztokholmie, a nasza – po noblowskich zwyczajach i po historii Nagrody (przyznawanej od 1901 roku).
W 11 godzin po ceremonii ujawnienia nazwiska laureata nie analizowaliśmy jego dzieł: na to przychodzi czas w momencie, w którym Nagroda jest wręczana. Interesowało nas samo wydarzenie, jego okoliczności, reakcja laureata oraz odbiór werdyktu, nade wszystko w Szwecji. Mieliśmy szanse dowiedzieć się także, o czym pisały Dagens Nyheter czy Svenska Dagbladet przed ogłoszeniem decyzji akademików.
Spróbowaliśmy naturalnie przyjrzeć się sylwetce osoby, która w grudniu odbierze nagrodę literackiego Nobla, oraz zrozumieć motywy, jakimi kierowali się członkowie Svenska Akademien. To, o czym warto było porozmawiać, to m.in. rola pamięci w pisarstwie Ernaux, w twórczości innych słynnych Francuzów oraz rola literatury tworzonej przez kobiety we współczesnym świecie.
Announcement of the 2022 Nobel Prize in Literature / NobelPrize
Posłuchaj
1:55:00
Dodaj do playlisty
***
Tytuł audycji: Trójka pod Księżycem
Prowadzi: Barbara Marcinik
Wydawca: Wojciech Dorosz
Data emisji: 10.12.2022
Godzina emisji: 0.05
pr/kor