Dr. inż. Maciej Wielgus o "gorącej plamie" (Trójka przed południem)
Gazowy bąbel wokół czarnej dziury. Kosmiczne odkrycie z udziałem Polaków
2022-10-04, 11:10 | aktualizacja 2022-10-04, 18:10
Naukowcy odkryli "gorącą plamę" w pobliżu supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A*, znajdującej się w centrum naszej galaktyki. Dzięki pracy zespołu kierowanego m.in. przez dr. inż. Macieja Wielgusa z PAN ludzkość o kolejny krok przybliżyła się do zrozumienia natury Wszechświata.
"Gorąca plama" zaobserwowana przez zespół dr. Macieja Wielgusa (przy udziale prof. Moniki Mościbrodzkiej z Radboud University w Holandii) powstała z gazu opadającego w kierunku wnętrza czarnej dziury. Nastąpiło wówczas podobne do przeskoku pioruna zjawisko zwane rekoneksją. W jego wyniku gaz, mający już wcześniej temperaturę miliardów stopni Kelwina, uległ jeszcze większemu podgrzaniu, a efektem było utworzenie gazowego bąbla, krążącego wokół czarnej dziury.
– My go widzimy przez około 90 minut. Tyle czasu jesteśmy w stanie go obserwować i śledzić, jak się porusza – mówił w Trójce dr Wielgus. O tym, jak szybki był ów bąbel, świadczy fakt, że w kilkadziesiąt minut pokonał on orbitę porównywalną do tej, jaką ma Merkury, któremu okrążenie Słońca zajmuje mniej więcej 90 dni.
Niepewny los bąbla
Nie do końca wiadomo, co stało się z bąblem, gdy już zniknął z oczu astronomów. – Mamy różne symulacje numeryczne, które są bardzo niepewne. Okazuje się, że te bąble niekoniecznie muszą być wsysane, mogą być też wydmuchiwane z systemu. Może spadają na czarną dziurę, a może po prostu żyją bardzo krótko i ulegają zniszczeniu po maksymalnie kilku orbitach. To najbardziej wiarygodne wyjaśnienie – uważa dr Wielgus.
Pewne jest to, że "gorąca plama" ma temperaturę wyższą od gwiazd. Według obecnego stanu wiedzy naukowej to nie gwiazdy, lecz właśnie gaz zgromadzony wokół czarnych dziur odpowiada za większość promieniowania obserwowanego w kosmosie. Z całą pewnością można też stwierdzić, że odkrycie dokonane przez zespół kierowany przez dr. Wielgusa przybliża nas do zrozumienia budowy i sposobu działania naszej galaktyki i innych układów gwiazd. A to oznacza wydarcie kosmosowi kolejnej z jego tajemnic.
Posłuchaj
8:06
Dodaj do playlisty
Czytaj też:
- Nowe odkrycia astronomiczne – spojrzenie poza kosmiczny pył
- Odkryto najdalszą i najstarszą galaktykę we Wszechświecie
***
Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Witold Lazar
Gość: Maciej Wielgus (astrofizyk z Uniwersytetu Harvarda i PAN)
Data emisji: 4.10.2022
Godzina emisji: 11.30
kc/kor