Juliusza Słowackiego "Horsztyński" w adaptacji i reżyserii Jerzego Machowskiego (Scena teatralna Trójki)
Scena teatralna Trójki: Franciszek Pieczka w "Horsztyńskim"
2022-09-26, 00:09 | aktualizacja 2024-08-01, 12:08
Gustlik, Jańcio Wodnik, Król Lear – Franciszek Pieczka, wybitny aktor, odszedł w wieku 94 lat. Był niemal do końca obecny na scenach, ale także bardzo długo grał w filmach. Za swoje role w teatrach Polskiego Radia i Telewizji w 2018 roku otrzymał Nagrodę Wielką Festiwalu "Dwa Teatry". W ramach "Sceny teatralnej Trójki" przypomnieliśmy słuchowisko Juliusza Słowackiego "Horsztyński" w adaptacji i reżyserii Jerzego Machowskiego.
Premiera "Horsztyńskiego" – dramatu Juliusza Słowackiego – odbyła się w Polskim Radiu cztery lata temu. Młody reżyser Jerzy Machowski powierzył Franciszkowi Pieczce rolę Świętosza, sługi domu. Tytułowego Horsztyńskiego (konfederaty barskiego, oślepionego przez Rosjan) zagrał Mariusz Bonaszewski, Szczęsnego Kossakowskiego, uznawanego za główną postać w dramacie – Piotr Bajtlik. Roli Franciszka Pieczki, choć epizodycznej, trudno nie zauważyć. W tym samym czasie aktor wcielił się w Teatrze PR w jedną z najważniejszych postaci w historii światowego dramatu – króla Leara.
Jak się ta historia z czasów insurekcji kościuszkowskiej kończy, nie wiemy, gdyż Słowacki nie ukończył dramatu, pisanego w 1835 roku w Szwajcarii. Jerzy Machowski adaptował tekst, dynamizując akcję, i stworzył słuchowisko na wzór historycznych inscenizacji w konwencji przygodowej. Nad realizacją dramatów romantycznych pracuje od kilku lat. Wyreżyserował w TPR także "Grażynę" Mickiewicza. W Teatrze TV w kończącym się Roku Romantyzmu Polskiego przedstawi swoją wizję "Konrada Wallenroda".
***
W niedokończonym dramacie Juliusz Słowacki porusza wiele wątków, wprowadza postaci zarówno historyczne, jak i fikcyjne. Ukazuje szeroki plan bieżącej polityki (rzecz dzieje się na Wileńszczyźnie podczas insurekcji kościuszkowskiej) i prywatne historie bohaterów. Najnowsza radiowa adaptacja koncentruje się na postaci Ksawerego Horsztyńskiego oraz jego relacjach z żoną i rodziną Kossakowskich, tj. hetmanem i jego synem Szczęsnym. Usłyszymy także wiernego sługę Świętosza i zaufanego księdza Prokopa.
Horsztyński, dostawszy się do niewoli, został oślepiony przez Moskali. Kaleka wycofuje się z działalności politycznej i pragnie oddać się życiu domowemu u boku młodej żony. Przeszłość jednak wraca do niego i szlachcic staje przed koniecznością rozliczenia całego swojego życia. Okazuje się, że prywatne porachunki nierozerwalnie wiążą się z wielką historią, a uporczywe dążenie do odkrycia prawdy nieuchronnie prowadzi do osobistej i dziejowej tragedii.
Posłuchaj
53:10
Dodaj do playlisty
Juliusz Słowacki – "Horsztyński" (25.09.22, godz. 20.05)
Adaptacja: Jerzy Machowski
Reżyseria: Jerzy Machowski
Realizacja akustyczna: Maciej Kubera
Muzyka: Ignacy Zalewski
Obsada:
Mariusz Bonaszewski – Horsztyński
Dominika Kluźniak – Saloma, żona Horsztyńskiego
Szymon Kuśmider – Szymon Kossakowski, hetman litewski
Piotr Bajtlik – Szczęsny, syn hetmana
Franciszek Pieczka – Świętosz, sługa domu
Marek Barbasiewicz – Ksiądz Prokop
Czas trwania: 43’59".