Nie żyje królowa Elżbieta II. Wioletta Wilk-Turska: większość Brytyjczyków nie pamięta innego monarchy. Była symbolem i pomostem
Nie żyje Elżbieta II. "Łączyła historię z teraźniejszością"
2022-09-08, 22:09 | aktualizacja 2022-09-09, 11:09
– To była niezwykła osoba, która zrobiła tak wiele dla tego kraju, dla Wielkiej Brytanii. Nigdy nie komentowała spraw politycznych, ale trwała jako symbol tego narodu przez 70 lat. Politycy przychodzą, odchodzą, kłócą się. Ona była stałym punktem, kamieniem, który trwał – podkreśla dr Wioletta Wilk-Turska, zwracając uwagę, że większość Brytyjczyków nie pamięta innej głowy państwa.
– Była pomostem, który łączył teraźniejszość z historią. Brytyjczycy patrzyli na królową i widzieli tysiąc lat prawie nieprzerwanej monarchii, tych wszystkich władców, których krew i geny w swoich żyłach ona miała – dodaje rozmówczyni Piotra Łodeja.
Posłuchaj
5:04
Dodaj do playlisty
Skąd jej ogromna popularność wśród reprezentantów kolejnych pokoleń? Jak zwraca uwagę gość Trójki królowa Elżbieta była osobą niezwykle skromną i odpowiedzialną.
Książę Harry, królowa Elżbieta II i książę Karol, 4 września 1997 roku, fot. PAP/EPA/IAN STEWART Nie żyje brytyjska królowa Elżbieta II
Elżbieta II z dynastii Windsor, królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej zmarła w czwartek, 8 września w wieku 96 lat. Była najdłużej panującym monarchą w historii Wielkiej Brytanii. W czerwcu minęła 70. rocznica objęcia tronu przez królową.
Posłuchaj
8:36
- Gdy Elżbieta II została królową w ZSRR rządził jeszcze Józef Stalin - przypomina dr Irena Kamińska-Radomska z The Protocol School of Poland, opowiadając o protokole towarzyszącym śmierci władcy (Audycja specjalna/Trójka)
Dodaj do playlisty
Czytaj także:
- Panowanie królowej Elżbiety II i droga na tron
- Premier Wielkiej Brytanii: Elżbieta II była skałą, na której zbudowano nasz kraj
- "Będzie zapamiętana w Polsce i na świecie". Prezydent Duda i premier Morawiecki żegnają Elżbietę II
W ostatnich latach Elżbieta II znacznie ograniczyła swoje oficjalne obowiązki, nie podjęła jednak decyzji o abdykacji. Uczestniczyła w najważniejszych uroczystościach państwowych, w których wcześniej towarzyszył jej mąż Filip Mountbatten, książę Edynburga, zmarły 9 kwietnia 2021 roku, w wieku 99 lat.
Posłuchaj
6:02
Dr Krzysztof Winkler: jak będzie wyglądała dalej monarchia brytyjska? (Audycja specjalna/Trójka)
Dodaj do playlisty
Królowa Elżbieta i członkowie rodziny królewskiej, 13 czerwca 2015 roku, fot. PAP/EPA/FACUNDO ARRIZABALAGA
Posłuchaj
5:49
Dr Wojciech Lewandowski: monarchia jest symbolem łączącym Brytyjczyków w czasach dla nich coraz bardziej chaotycznych (Audycja specjalna)
Dodaj do playlisty
Królowa kolejnych pokoleń
Elżbieta II pełniła przede wszystkim funkcję reprezentacyjną, podejmowała szefów państw i składała wizyty zagraniczne. Była też zwierzchnikiem Kościoła anglikańskiego. Jej rolę w państwie określał zwrot "The Queen reigns, but not rules", czyli: "Królowa panuje, ale nie rządzi". Faktyczną władzę w Wielkiej Brytanii sprawuje parlament, jednak trzy razy podczas swojego panowania królowa mianowała premiera w czasie kryzysów konstytucyjnych - w 1957, 1963 oraz w 1974 roku. Podczas swojego panowania przyjmowała na audiencji 14 premierów.
Posłuchaj
6:42
John Beauchamp o znaczeniu królowej Elżbiety dla Brytyjczyków (Audycja specjalna/Trójka)
Dodaj do playlisty
Królowa w czasie swojego panowania wygłosiła cztery nadzwyczajne orędzia do narodu. Były one związane między innymi z rozpoczęciem I wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku oraz w 1997 - ze śmiercią księżnej Diany, żony księcia Karola, następcy tronu. Ostatnie nadzwyczajne orędzie Elżbieta II wygłosiła 5 kwietnia 2020 roku, w związku z pandemią koronawirusa. Podziękowała w nim medykom oraz wszystkim służącym swoją pracą i poświęceniem w czasie pandemii.
Czytaj także:
Królowa Elżbieta II od lat cieszyła się poparciem ponad 80 procent Brytyjczyków. Była symbolem moralności i obyczajów, władczynią kojarzoną z imperium i tradycją, a równocześnie osobą otwartą. W 2012 roku wystąpiła w wideoklipie na otwarcie olimpiady w Londynie, w towarzystwie aktora Daniela Craiga.
"Druga era elżbietańska"?
Kilka miesięcy temu z okazji platynowego jubileuszu królowej rozmawialiśmy o znaczeniu jej panowania. W brytyjskich dyskusjach na temat dziedzictwa czasów obecnej królowej często pada termin "druga era elżbietańska", nawiązująca do złotych czasów Brytanii drugiej połowy XVI wieku. Rozmówca Polskiego Radia należy jednak do sceptyków. – Druga era elżbietańska? Nie oszukujmy się. Może można o tym mówić w odniesieniu do tego, co działo się u nas, na Wyspach. Jeśli chodzi o wymiar globalny, powinniśmy przyjąć do wiadomości, że jesteśmy drugorzędnym graczem. O wszystkim decydują potężniejsze siły od nas - mówi Valentine Low. Jego zdaniem pozycję kraju dodatkowo podkopał brexit.
– Kiedy Elżbieta zaczęła panowanie, premierem nadal był Winston Churchill, wciąż trzymaliśmy się kurczowo wspomnienia o imperium. Wspomnienia niknącego. Teraz imperium już nie ma. Zastąpiła go Wspólnota Narodów. Świat się zmienił. Brytania się zmieniła - podkreśla.
***
Tytuł audycji: Audycja specjalna
Prowadzi: Piotr Łodej
Data emisji: 8.09.2022
Godzina emisji: 19.30
IAR/gs