Piotr Gliński: kwestia reparacji jest polską racją stanu

Wicepremier Piotr Gliński w "Trójkowym komentarzu dnia", odnosząc się do opublikowanego w czwartek raportu nt. strat wojennych w czasie II wojny światowej, ocenił, że "kwestia reparacji jest polską racją stanu". – Hasło "bez przedawnienia" jest bliskie całemu społeczeństwu – podkreślił szef resortu kultury i dziedzictwa narodowego.

Arkadiusz Mularczyk, prezentując raport o stratach wojennych Polski, podkreślił, że "głównym zamiarem okupanta było uczynienie z Polaków narodu parobków, pozbawionego własnej kultury i sztuki, dlatego z tak dużą determinacją przystąpił do niszczenia polskiego dziedzictwa narodowego, materialnego, osobowego i organizacyjnego".

– W wyniku działań wojennych i okupacji niemieckiej straty w dobrach kultury i dziełach sztuki wyniosły około 19 mld 310 mln zł. Straty te obejmują: nieodwracalne zniszczenia w muzeach, muzyce, plastyce, literaturze, filmie, przedmiotach kultu religijnego – wymienił Arkadiusz Mularczyk.

"Musimy odzyskiwać nasze straty"

Piotr Gliński wskazał na antenie Programu 3 Polskiego Radia, że trudno jest dokładnie oszacować straty w polskiej kulturze. – Udało nam się odzyskać na pewno mniej niż 1 proc. strat z II wojny światowej. Problem polega na tym, że wojna to była zawierucha i wydarzenia, które bardzo często nie miały świadków. Bardzo trudno jest oszacować skalę strat, ale takie wysiłki mają miejsce – podkreślił.

Minister powiedział, że przedstawiony raport jest stanem wiedzy na obecnym etapie badań. – Musimy zacząć odzyskiwać nasze straty, ale żeby to zrobić, to należy prowadzić badania naukowe dot. skali zagrabionego mienia. Systemowe prace są faktycznie prowadzone po 1989 roku i to stopniowo (…) Ostatnio przyspieszyliśmy te badania i udało nam się stworzyć raport, który jest stanem wiedzy naukowej na dzisiaj – zaznaczył.

– Stosując bardzo ostrożną metodologię, mówimy o 20 mld zł strat w kulturze. W mojej opinii te straty były znacznie wyższe – dodał.

Gość Polskiego Radia powiedział także, że sprawa strat Polski w czasie II wojny światowej była zaniedbywana przez poprzednie rządy. – Naszym obowiązkiem było przygotowanie raportu. Prace trwały długo, ale naprawdę materia, o której mówimy, jest skomplikowana i trudna. Są jednak zaniedbania poprzedników. Rozumiem, że komuniści nie byli tym zainteresowani, ale dlaczego po 1989 roku nie podjęto takich prac? Tego nie rozumiem – powiedział.

• "Działanie władz PRL było wadliwe prawnie, nieskuteczne". Historyk o rzekomym zrzeczeniu się reparacji
• Dr Konrad Graczyk: II wojna światowa ma nie tylko polityczny, ale i prawny wymiar
• "Największe znaczenie miała demografia i ekonomia". Prof. Wnęk o raporcie ws. reparacji wojennych

Reparacje wojenne 

Wicepremier, zapytany o kwestię reparacji, zaznaczył, że mamy obowiązek podejmowania tego tematu. – Kwestia reparacji jest polską racją stanu. Hasło "bez przedawnienia" jest bliskie całemu społeczeństwu. Widać jednak, że w tym społeczeństwie znajdują się wyjątki – powiedział Piotr Gliński, odnosząc się do wypowiedzi polityków opozycji.

– Pan Schetyna widocznie inaczej rozumie polskie interesy i jest to zastanawiające. Podejrzewam, że nieświadomie wystawił piłkę do ścięcia dla Donalda Tuska. Lider PO znany jest ze zmiany swoich poglądów politycznych i wyobrażam sobie, że bez żenady może zaraz powiedzieć, że przecież oni zawsze byli za reparacjami – powiedział wicepremier.

Piotr Gliński odniósł się w ten sposób do wypowiedzi b. szefa PO, który zapytany o kwestie reparacji wojennych od Niemiec po ewentualnych wygranych wyborach w 2023 roku przez jego ugrupowanie, odparł: "Uważam, że sprawa reparacji, zresztą Niemcy o tym bardzo wyraźnie mówią, że ta sprawa – potwierdzają to dokumenty i historia – została zamknięta w 1953 roku".

Pytany, czy PO nie będzie domagała się reparacji wojennych od Niemiec, Schetyna odpowiedział: "Nie uważam, żeby przyszły rząd złożony z ugrupowań demokratycznych wrócił do sprawy reparacji, ponieważ to, co robi dzisiaj komisja [posła PiS Arkadiusza Mularczyka i Jarosława Kaczyńskiego – przyp. red.], jest tylko grą dla polityki wewnętrznej".

– Potrzebujemy odbudowy relacji z Niemcami i wspólnej walki o to, żeby Niemcy były dla Polski partnerem, a nie wrogiem czy przeciwnikiem – jak chce tego PiS – powiedział polityk Platformy w RMF FM. Dopytywany, czy byłoby to za cenę reparacji, odparł: "Nie ma tej ceny. Ta cena została zapłacona decyzją Związku Sowieckiego w 1953 roku. Ona została zamknięta".

Zapraszamy do wysłuchania całej rozmowy.

Posłuchaj

10:49

Piotr Gliński o stratach wojennych (Trójkowy komentarz dnia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Audycja: Trójkowy komentarz dnia
Prowadzący: Bartłomiej Graczak
Gość: Piotr Gliński (wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego)
Data emisji: 1.09.2022
Godzina emisji: 18.10

dz