"Stocznia – Sierpień – 42 lata później". Reportaż Barbary Marcinik [POSŁUCHAJ]

W tym samym mniej więcej czasie, czyli od początku sierpnia, w jednej z ocalałych hal, na terenie dawnej tzw. Stoczni Cesarskiej, realizowano premierę spektaklu pod tytułem "Anna". Aktorka – Agnieszka Przepiórska – zaproponowała Annie i Michałowi Grubmanom realizację  spektaklu o Annie Walentynowicz. Postanowiono pokazać ten spektakl 14 sierpnia, w 42. rocznicę wybuchu strajku w Stoczni Gdańskiej. Wyreżyserowała go Anna Gryszkówna na podstawie scenariusza Piotra Rowickiego. Źródłem tego scenariusza była biografia autorstwa Doroty Karaś i Marka Sterlingowa – "Walentynowicz. Anna szuka raju".

Oboje – fotoreporter i aktorka – reprezentują to samo pokolenie; ludzi, którzy nie mieli szansy uczestniczyć w zdarzeniach sprzed 42 lat. On jest Kaszubem, ona warszawianką. Nie znają się nawzajem. Interesujące okazało się ich świadectwo, ich zaangażowanie w sprawę, którą zaczęli poznawać wiele lat po Sierpniu '80.  

Sierpień 1980 – serwis specjalny Polskiego Radia >>>

Z rozmów przeprowadzanych z nimi na początku sierpnia tego roku powstał reportaż, w którym słyszymy także opowieści dwóch emerytowanych pracowniczek Stoczni Gdańskiej – pań Urszuli i Haliny. Były one gośćmi premiery "Anny". 

W reportażu nie mogło zabraknąć głosu Anny Walentynowicz, który odnaleźliśmy w Archiwum Polskiego Radia, w audycji dokumentalnej Janiny Jankowskiej i Magdy Skawińskiej z 2005 roku – "Wojna legend, czyli zaduma nad życiem Anny Walentynowicz". 

W reportażu postanowiliśmy zatem połączyć te dwie historie: kobiety i Stoczni Gdańskiej. Obie złożyły się na jedną z opowieści o tym, co m.in. pozostało po wydarzeniach Sierpnia '80, z perspektywy 2022 roku oraz w świadectwach reprezentantów dwóch odległych od siebie pokoleń. Panie Urszula i Halina pracowały w Stoczni Gdańskiej przed 42 laty. Pani Urszula poznała Annę i była jej uczennicą na stanowisku suwnicowej. Pani Halina na początku strajku urodziła swoją czwartą córkę.

Michałowi Szladze dziękujemy za udostępnienie nam unikatowego zdjęcia – portretu "Anna Proletariuszka" –  wykonanego przez niego w 2004 roku na tle zrujnowanej hali formierni. Michał Szlaga zauważył, że portret Anny Walentynowicz powstał kilkadziesiąt metrów od hali, w której realizowana była premiera "Anny".

"Stocznia – Sierpień – 42 lata później". Reportaż Barbary Marcinik (Reportaż/Trójka)

40:21

Dodaj do playlisty

Reportaż jest Trójkową premierą, którą prezentujemy 31 sierpnia 2022 roku, w 42. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych w Gdańsku. 

***

Tytuł reportażu: "Stocznia – Sierpień – 42 lata później"
Autorka reportażu: Barbara Marcinik
Współpraca: Wojciech Dorosz
Data emisji: 31.08.2022
Godzina emisji: 22.07