"Zofia Posmysz. Nie ma takich słów" [POSŁUCHAJ REPORTAŻU]
2022-08-08, 22:08 | aktualizacja 2024-07-22, 14:07
– Pamiętam te sceny, jak SS-mani z psami idą wzdłuż drutów albo gdy SS-man na dachu krematorium wsypuje cyklon B do komina. Ludzie pytają, gdzie był wtedy Bóg, a on był tutaj – wspominała Zofia Posmysz, pisarka, scenarzystka i autorka kilkudziesięciu słuchowisk radiowych, współtwórczyni popularnej radiowej powieści "W Jezioranach" i słuchowiska "Pasażerka z kabiny 45". Zmarła 8 sierpnia w oświęcimskim hospicjum. 23 sierpnia skończyłaby 99 lat.
Zofia Posmysz. Widzieć iskrę dobra
Zofia Posmysz urodziła się w 1923 roku w Krakowie. Podczas niemieckiej okupacji kolportowała gazetki konspiracyjne. W 1942 roku trafiła do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Przeżyła zbrodnicze pseudomedyczne eksperymenty i tzw. marsz śmierci – deportację więźniów i jeńców zorganizowaną przez nazistów tak, by spowodować jak największą śmiertelność. Jak potem mówiła bohaterka reportażu Wojciecha Markiewicza, w przeżyciu w obozie pomogło jej doszukiwanie się iskry dobra w drugiej stronie, czyli w swoich oprawcach.
- Zmarła Zofia Posmysz. Wybitna pisarka i scenarzystka
- "Pasażerka", czyli niemieckie kłopoty z pamięcią
Spotkanie w Paryżu
Po wojnie Zofia Posmysz przez wiele lat była dziennikarką i reportażystką Polskiego Radia, a także szefową redakcji i współautorką słuchowiska "w Jezioranach". Przyczyniła się do nadania tej audycji wysokiego poziomu artystycznego. Pisała powieści i scenariusze do filmów, była autorką widowisk Teatru Telewizji. Największy rozgłos przyniosło jej słuchowisko "Pasażerka z kabiny 45", na którego podstawie powstał scenariusz filmu "Pasażerka" w reżyserii Andrzeja Munka. Treść słuchowiska odwołuje się do prawdziwych wydarzeń z jednej z reporterskich podróży autorki.
– To było spotkanie w Paryżu. Tam usłyszałam ten głos, nawołujący jakąś osobę do powrotu. Wtedy się przeraziłam, bo był tak łudząco podobny do Annelise Franz, a to, co było w niej nieprzyjemne, to właśnie jej głos, taki ostry, wysoki, piskliwy – opowiada była więźniarka. Jak dodaje, bała się obejrzeć. Później zaczęła się zastanawiać, czy miałaby dość odwagi, by pokazać ją policjantowi jako byłą SS-mankę.
Zofia Posmysz zmarła 8 sierpnia 2022 roku. Los chciał, że jej długie, prawie 99-letnie, życie dobiegło końca w miejscu, w którym zaznała tak wielu cierpień – w Oświęcimiu, w tamtejszym hospicjum.
Posłuchaj
Zofia Posmysz. Argument-biografia/MDSM Oświęcim
***
Tytuł reportażu: "Zofia Posmysz. Nie ma takich słów"
Autor reportażu: Wojciech Markiewicz
Data emisji: 8.08.2022
Godzina emisji: 22.08
IAR/kr