Nie tylko Baczyński i Lokajski. Artyści-powstańcy

Artyści-powstańcy i ich tragiczne losy

Przed nami 78. rocznica Powstania Warszawskiego – wydarzenia, które pochłonęło życie 200 tys. Polaków, w tym tych, którzy gdyby przeżyli, wywarliby ogromny wpływ na polską kulturę. Wśród nich znaleźli się poeta Krzysztof Kamil Baczyński, reżyser filmowy Mieczysław Krawicz czy lekkoatleta Eugeniusz Lokajski. Wraz z pisarką i pasjonatką historii Powstania Warszawskiego Agnieszką Cubałą oraz publicystą, pisarzem i dramaturgiem Tomaszem Lerskim, przypomnieliśmy mniej znane nazwiska postaci ze świata filmu i muzyki, które oddały swoje życie w Powstaniu Warszawskim.

• Jak wyglądała sytuacja w dniach poprzedzających Powstanie Warszawskie?;
• Powstanie Warszawskie – jak sportowcy bronili stolicy;
• Krzysztof Kamil Baczyński - serce rozdarte między matką a ukochaną.

Zbigniew Rakowiecki (1913-1944)

Jedną z osób, które spotkał tragiczny los podczas Powstania Warszawskiego, była nadzieja polskiego kina, Zbigniew Rakowiecki. Urodził się w 1913 roku w Łasku. Zadebiutował w 1933 roku w drugiej przedwojennej ekranizacji powieści Stefana Żeromskiego "Dzieje grzechu". Występował w chórze rewelersów, oraz w teatrach rewiowych Warszawy: "Teatrze na Kredytowej", w teatrze "Hollywood", w "Wielkiej Rewii", w "Cyruliku Warszawskim" i w teatrze "Ali-Baba". W sezonie 1938/39 grał na deskach Teatru Ateneum. Zbigniew Rakowiecki zmarł 5 sierpnia w wieku 31 lat.

– To była niesamowita postać – powiedziała Agnieszka Cubała, autorka publikacji o artystach walczących w Powstaniu Warszawskim "Artyści '44". – Wszyscy myśleli, że jego kariera będzie się wspaniale rozwijała, natomiast on cały czas myślał o tym, żeby swoją karierę zawodową połączyć z walką o odzyskanie niepodległości. Był Żołnierzem Armii Krajowej. Miał zostać ranny i akurat trafił do szpitala, który miał zostać opanowany przez Niemców. Niemcy mieli taką politykę, że dobijali wszystkich rannych. Rakowiecki podzielił los wielu artystów-uczestników Powstania Warszawskiego – opowiadała.

Zbigniew Rakowiecki (pierwszy od lewej) wraz z Iną Benitą i Kazimierzem Junoszą-Stępowskim w sztuce Teatru Komedia "Łatwiej przejść wielbłądowi" Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Józef Orwid (1891-1944)

Wybitny komik filmowy i teatralny Józef Orwid urodził się w 1891 roku w Besku. Zginął 13 sierpnia na Starym Mieście w wyjątkowo tragicznych okolicznościach, bo wskutek wybuchu transportera, przez wiele lat mylnie nazywanego "czołgiem-pułapką". – Poznałam jego historię dzięki Hance Bielickiej. Opowiadała ona, że spotkała Józefa Orwida dokładnie 1 sierpnia i razem z nim przedzierała się na Starówkę. Razem występowali w spontanicznie organizowanych tam koncertach – mówiła Agnieszka Cubała.

Józef Orwid Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

"Lista artystów, którzy zginęli, nigdy nie będzie pełna"

Publicysta, pisarz i dramaturg Tomasz Lerski przypomniał słuchaczom Trójki postaci aktora Teatru Polskiego Mariusza Maszyńskiego i śpiewaka chóru "Dana" Tadeusza Bogdanowicza.

– Mariusz Maszyński zginął w Ogrodach Sejmowych w czasie egzekucji tamtejszej ludności. Tadeusz Bogdanowicz szedł po ulicy Kruczej z konwią w poszukiwaniu wody i tam podobno zginął od odłamka granatu. Dostał nim w szyję i poniósł śmierć na miejscu – mówił gość "Klubu Trójki". – Lista artystów, którzy zginęli, nigdy nie będzie pełna – podsumował.

Posłuchaj

50:39

Artyści i ofiary Powstania Warszawskiego. Agnieszka Cubała i Tomasz Lerski gośćmi Trójki (Klub Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Tomasz Zapert
Goście: Agnieszka Cubała (pisarka, pasjonatka historii Powstania Warszawskiego), Tomasz Lerski (publicysta, pisarz, dramaturg)
Data emisji: 27.07.2022
Godzina emisji: 21.09

kr