Czy III Rzeczpospolita rozliczyła się ze zbrodniami stalinowskimi?

– Trudno mówić o wymiarze sprawiedliwości, jeśli chodzi o okres Polski Ludowej, a w szczególności jeśli chodzi o okres 1944-1956. Mówiąc o sprawiedliwości wtedy, trzeba zawsze wziąć ją w cudzysłów, a najlepiej określić, że był to wymiar niesprawiedliwości. Ten wymiar niesprawiedliwości ściśle współpracował z Ministerstwem Bezpieczeństwa Publicznego, a w zasadzie był mu podległy – mówi Paweł Sztama, historyk IPN, a zarazem doktorant UMCS. – Mam tu na myśli Naczelną Prokuraturę Wojskową i sądownictwo wojskowe – wskazuje.

– Należy pamiętać, że w tamtych okresie, podobnie, jak w późniejszych latach Polski Ludowej, oczywiście działały prokuratury cywilne i sądy cywilne. Natomiast jeśli chodzi o sprawy polityczne, najważniejsze z punktu widzenia komunistów, to sądzili, orzekali i oskarżali prokuratorzy wojskowi i sędziowie wojskowi – tłumaczy. – Do nich władza komunistyczna miała zdecydowanie większe zaufanie niż do prokuratorów cywilnych i sędziów cywilnych. Aczkolwiek trzeba pamiętać, że oni także mają na sumieniu zbrodnie stalinowskie – zastrzega.

– Najlepszym przykładem jest sprawa gen. Fieldorfa: tam orzekał sąd cywilny – dodaje.

– Wracając do sądownictwa wojskowego, Naczelnej Prokuratury Wojskowej: ona była naszpikowana ludźmi, którzy kończyli przedwojenne uczelnie, bardzo dobre wydziały prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Jana Kazimierza we Lwowie czy innych – wylicza. – Bardzo często się zastanawiam, co się z tymi ludźmi stało, bo wcześniej żaden, a przynajmniej większość z nich, nie komunizowała – wskazuje.

Posłuchaj

49:49

Czy i jak rozliczono zbrodnie stalinowskie w Polsce? (Klub Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Piotr Gontarczyk
Gość: Paweł Sztama (historyk IPN, doktorant UMCS)
Data emisji: 21.07.2022
Godzina emisji: 21.09

pr