Andrzej Pityński - najbardziej znany polski rzeźbiarz w USA (Trzy gramy Redbada/Trójka)
Andrzej Pityński - najbardziej znany polski rzeźbiarz w USA
2022-07-23, 14:07 | aktualizacja 2022-07-23, 15:07
Andrzej Pityński został pośmiertnie nazwany przez ministra kultury Piotra Glińskiego "najbardziej znanym polskim rzeźbiarzem w USA". Artysta ma na swoim koncie wiele dzieł, w tym najbardziej znany Pomnik Katyński w Jersey City. Jego postać w audycji "Trzy gramy Redbada" przybliżyła Gabriela Budny, dokumentalistka i artystka.
Postać Andrzej Pityńskiego wiąże się nie tylko z wybitnymi osiągnięciami, ale też z kontrowersjami wokół jego prac. Zdecydowanie najbardziej znaną z nich jest Pomnik Katyński w Jersey City. – Ten pomnik ma już swoją trzydziestoletnią historię. Plac, na którym stoi, był kiedyś pustym miejscem. Teraz to ekskluzywna lokalizacja, otoczona drogimi hotelami. Ten pomnik żył od samego początku. Wokół niego gromadziła się Polonia, by świętować różne wydarzenia związane z historią naszego kraju. Pomnik miał zawsze wielkie znaczenie dla Polonusów. Z czasem dochodziły kolejne uroczystości, a rzeźba zawsze była aktualna dla żyjących tam ludzi – mówiła w Trójce Gabriela Budny, dokumentalistka i artystka.
Kontrowersje
– W 2018 roku rozpoczęła się kontrowersja związana z pomnikiem. Miasto zamówiło nowy plan zagospodarowania przestrzennego, który zakładał stworzenie parku. Wiązało się z tym przeniesienie pomnika o kilkadziesiąt metrów, do innej uliczki. To było rozwiązanie nie do przyjęcia dla części Polonusów. Obecne miejsce jest bardzo trafne i mocne wizualnie. Jego adekwatność potwierdza również historia. Miałam okazję być pod pomnikiem 11 września. Przez jego perspektywę oglądałam świecące ku niebu światła oraz pogrążony w nostalgii Nowy Jork. Ten pomnik ma znaczenie również dla Amerykanów. Oni też zostali zdradzeni i podobnie dźgnięci w plecy – zaznaczyła gość audycji.
Andrzej Pityński
Andrzej Pityński urodził się Ulanowie w obecnym województwie podkarpackim. Jego rodzice działali w antykomunistycznej partyzantce. Był absolwentem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1974 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował i studiował rzeźbę. Najbardziej znaną jego pracą jest stojący na nabrzeżu Jersey City pomnik upamiętniający zbrodnię w Katyniu przedstawiający żołnierza z wbitym w plecy bagnetem.
Andrzej Pityński jest również autorem pomników księdza Jerzego Popiełuszki, papieża Jana Pawła II i Marii Skłodowskiej-Curie. Zaprojektował też pomnik Rzezi Wołyńskiej oraz pomnik Żołnierzy Wyklętych w Jaśle, który był jego ostatnią pracą.
W 2017 roku prezydent Andrzej Duda odznaczył rzeźbiarza Orderem Orła Białego. Artysta zmarł w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku w wieku 73 lat.
Posłuchaj
52:12
Dodaj do playlisty
***
Tytuł audycji: Trzy gramy Redbada
Prowadzi: Redbad Klynstra-Komarnicki
Gość: Gabriela Budny (dokumentalistka i artystka)
Data emisji: 23.07.2022
Godzina emisji: 12.06
IAR/zch