Ziemno-wodny spinozaur odkryty na wyspie Wight (Trójka do trzeciej)
Dinozaury: czy mogły także pływać?
2022-06-22, 13:06 | aktualizacja 2022-06-23, 07:06
Żył około 125 milionów lat temu i podobno mierzył ponad 10 m długości, chociaż akurat w tej kwestii zdania są podzielone. Jakkolwiek by było, paleontolodzy z University of Southampton ogłosili, że na brytyjskiej wyspie Wight odkryli szczątki największego lądowego drapieżnika w historii Europy. Polska też może się pochwalić swoimi odkryciami skamieniałości dinozaurów.
- Zrekonstruowany przez brytyjskich naukowców na podstawie kilku małych kości znalezionych na wyspie Wight dinozaur to spinozaur o krokodylim pysku;
- Na terenach Polski również znaleziono dinozaury nieznane wcześniej nauce: to Silesaurus opolensis, czyli "jaszczur ze Śląska znaleziony pod Opolem", którego skamieniałości odkryto w Krasiejowie.
Brytyjski dinozaur ziemno-wodny
– Jeżeli w danej objętości skał w różnych miejscach, ale bliskich sobie czasowo, spotykamy trzy gatunki spinozaurów, to na podstawie porównania danej grupy, posługując się tzw. anatomią porównawczą, z dużą dozą prawdopodobieństwa odtwarzamy te zwierzęta, mając nawet tak szczątkowe okazy, jak te opublikowane przez Brytyjczyków – prof. Andrzej Boczarowski, paleontolog z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, tłumaczy sposób określania wyglądu i rozmiaru dinozaura na podstawie zaledwie kilku wykopanych kości. – Wiele razy robimy coś we fragmentach, a potem przychodzi moment weryfikacji. To nie jest bezbłędne, ale dzisiaj, dzięki ogromnej ilości danych i przede wszystkim właściwej obróbce matematycznej, z każdym znaleziskiem ta wiarygodność wzrasta – zapewnia.
Jednak w tym wypadku to nie rozmiar dinozaura ma znaczenie: ekscytujące okazuje się zupełnie coś innego. – Na podstawie tego odkrycia stwierdzono, że był to spinozaur ziemno-wodny, który potrafił pływać, a nawet polować w wodzie, na co wskazuje jego pysk podobny do krokodylego – wyjaśnia paleontolog Ilina Jazykowa z Uniwersytetu Opolskiego. – To pierwszy taki przypadek: dotychczas zakładano, że dinozaury mogą co najwyżej pić wodę, bądź przekraczać niezbyt głębokie strumienie i rzeczki – wskazuje.
Bestia - Wodny dinozaur/YouTube National Geographic Polska
Posłuchaj
3:57
Dodaj do playlisty
Polski renesans zaczął się w Krasiejowie
– Odkrycia dinozaurów na ziemiach polskich dopiero się rozwijają. Co roku są nowe znaleziska, nowe stanowiska paleontologiczne. To wszystko zaczęło się pod koniec XX w. wraz z odkryciem Krasiejowa: to była można powiedzieć "matka" polskiej paleontologii. Tam znaleziono ogromną ilość skamieniałości prehistorycznych zwierząt. Co prawda nie dinozaurów, ale innych mezozoicznych gadów i płazów – opowiada paleontolog Jakub Kowalski z JuraPark Krasiejów. – To wystarczyło, by rozpoczął się renesans paleontologii w Polsce: naukowcy zaczęli jeździć po kraju, pojawiły się nowe odkrycia, nowe stanowiska – tłumaczy.
– Nigdy nie wiemy, co znajdziemy: to jest wielka loteria, wielkie szczęście. Czasami, chodząc po starym kamieniołomie, można znaleźć skamieniałości, a czasami można kilka miesięcy bezskutecznie chodzić w miejscu, w którym przypuszczamy, że może coś być – dodaje.
Inteligencja i pióra
– Dinozaury na pewno nie miały takich mózgów, jakie mają dzisiejsze ssaki: wiele z nich miało rozmiar mózgu porównywalny do dzisiejszych ptaków. Jednak trzeba pamiętać, że nie rozmiar tego organu decyduje o inteligencji. Są ptaki, np. papugi czy kruki, które wykazują się dobrze rozwiniętą inteligencją. Więc i dinozaury takową mogły posiadać – wskazuje rozmówca Mateusza Drozdy. – Wiemy też, że wiele dinozaurów na pewno było pokrytych piórami, zwłaszcza gatunki, które były niewielkich, bądź średnich rozmiarów. Pióra początkowo niewiele miały wspólnego z lataniem: pełniły na początku funkcję termoregulacyjną. I ptaki odziedziczyły je po dinozaurach – wyjaśnia.
Przeczytaj także
- Na co chorowały dinozaury?
- Dinozaury oglądane przez teleskop. Czy to możliwe?
- Dinozaury na Mazowszu. Zabezpieczono kilkaset tropów
Rozmiar trudny do określenia
– Rozmiary dinozaurów to kwestia bardzo trudna do ogarnięcia. Nie znamy pełnych szkieletów tych największych gatunków, zazwyczaj mamy tylko kilka kości. Naukowcy najpierw muszą więc odwzorować zwierzę na podstawie porównań i pokrewieństw, a potem przeliczają, jaka może być masa – tłumaczy Trójkowy gość. – Niektórzy naukowcy szacują, że największe dinozaury ważyły nawet 120-140 ton. Inni uważają, że te same gatunki były znacznie mniejsze i ważyły ok. 70 ton. Tak naprawdę w tym momencie nie możemy tego stwierdzić, bo nikt z nas nie widział żywego dinozaura zauropoda i nie zagonił go na wagę...
Park Nauki i Rozrywki w Krasiejowie/YouTube JuraPark Krasiejów
Posłuchaj
9:34
Co wiemy o dinozaurach, nie tylko polskich (Trójka do trzeciej)
Dodaj do playlisty
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Mateusz Drozda
Gość: Jakub Kowalski (paleontolog, JuraPark Krasiejów)
Autor materiału reporterskiego: Michał Kowarski
Data emisji: 22.06.2022
Godziny emisji: 13.18, 13.30
pr