Śladami bohaterów bitwy o Monte Cassino. Tomasz Łysiak gościem Trójki (Klub Trójki)
Ostatni rozdział bitwy o Monte Cassino w filmie dokumentalnym T. Łysiaka
2022-05-24, 22:05 | aktualizacja 2022-05-26, 07:05
78 lat temu, 18 maja 1944 roku, żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli klasztor i wzgórze Monte Cassino we Włoszech. Przełamując obronę elitarnych niemieckich dywizji, otworzyli aliantom drogę na Rzym. To był wielki sukces armii generała Władysława Andersa. Tydzień przed kolejną rocznicą bitwy premierę miał poświęcony jej film dokumentalny "Monte Cassino – ostatni rozdział" w reżyserii Tomasza Łysiaka.
Bitwa pod Monte Cassino i operacja Honker
Znajdujące się w południowych Włoszech Monte Cassino, wraz z kilkoma innymi wzgórzami, było w czasie wojny kluczową pozycją obronną niemieckiej linii Gustawa, strzegącej drogi z Neapolu do Rzymu. Masywu broniły niemiecka 1 Dywizja Spadochronowa oraz pułki wysokogórskie.
Od stycznia 1944 roku Niemcy odparli trzy ataki wojsk alianckich. Dopiero czwarta faza walk z udziałem Polaków, nazywana operacją Honker, zakończyła się sukcesem. 18 maja Monte Cassino zostało zdobyte przez żołnierzy 2 Korpusu Polskiego dowodzonego przez gen. Władysława Andersa i na ruinach benedyktyńskiego klasztoru na szczycie wzgórza załopotała biało-czerwona flaga. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.
Najczęściej czytane
- Na szlaku Armii Andersa. Serwis specjalny Polskiego Radia poświęcony bitwie pod Monte Cassino;
- Monte Cassino. Najbardziej zacięta bitwa II wojny światowej na Zachodzie;
- 78. rocznica zdobycia Monte Cassino. Wicepremier Gliński: przesłanie gen. Andersa jest ostrzeżeniem.
Tomasz Łysiak o "Monte Cassino – Ostatni rozdział"
11 maja w warszawskim kinie Atlantic miał premierę film dokumentalny "Monte Cassino – Ostatni rozdział" – opowieść o bitwie pod Monte Cassino zrealizowana metodą reportażu uczestniczącego przez pisarza, historyka i publicystę Tomasza Łysiaka. Tytuł filmu wyraźnie nawiązuje do wspomnień gen. Władysława Andersa "Bez ostatniego rozdziału. Wspomnienia z lat 1939-1946".
Relacje, które stanowią fabułę filmu "Monte Cassino – Ostatni rozdział" powstawały w tych miejscach, w których 78 lat temu działa się historia. Na scenariusz składają się wspomnienia weteranów – Władysława Dąbrowskiego, Alfonsa Mrzyka, Leona Piesowockiego, Edwarda Moczulskiego, Czesław Balca, Mariana Bajdy, Feliksa Osińskiego i najmłodszego żołnierza 2 Korpusu – Krzysztofa Flizaka, kapitana armii USA, który jako dziesięcioletni chłopiec trafił do Junackiej Szkoły Kadetów w Palestynie. Uzupełniają je archiwalne fotografie oraz omówienie przebiegu bitwy o Monte Cassino.
– Każda z tych historii to temat na odrębny film. Można iść za opowieścią każdego z tych bohaterów. To doświadczenie wszystkich pracujących przy tym filmie – powiedział po premierowej projekcji reżyser Tomasz Łysiak. Dodał, że starał się podążać mniej znanymi śladami bohaterów, a to sprawiło, że dostrzegł, iż historia ta wciąż nie została w pełni opowiedziana.
– Dopiero opowieści bohaterów tamtej bitwy otwierają na tę historię – podkreślił reżyser. Dodał, że w czasie prac nad filmem zaskoczyło go zróżnicowanie biografii weteranów spod Monte Cassino, którzy docierali tam nie tylko z sowieckiej niewoli, ale też ze służby w Wehrmachcie, dokąd wcześniej zostali przymusowo wcieleni. – Wszystkie te opowieści łączy próba odpowiedzi na pytanie, o co walczyli. Z tych opowieści wyłania się także polskie serce – powiedział twórca.
Posłuchaj
49:50
Dodaj do playlisty
75. rocznica bitwy o Monte Cassino. Wspomnienie Melchiora Wańkowicza/Polskie Radio
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Piotr Dmitrowicz
Goście: Tomasz Łysiak (pisarz, dziennikarz, autor filmu "Monte Cassino – ostatni rozdział")
Data emisji: 24.05.2022
Godzina emisji: 21.09
IAR/kr