O wystawie "Księżyc i Tarcza Sobieskiego. Heveliana dawne i sztuka współczesna" (Trójka przed południem)
Sztuka sięgająca gwiazd. Wystawa Jana Heweliusza w Wilanowie
2022-05-04, 12:05 | aktualizacja 2022-05-04, 13:05
Był wybitnym astronomem, a przy tym zdolnym konstruktorem i artystą. Jan Heweliusz żył 400 lat temu, ale do dziś jest pamiętany i inspiruje kolejne pokolenia twórców, o czym można się przekonać, odwiedzając wystawę w warszawskim Wilanowie.
"Księżyc i Tarcza Sobieskiego. Heveliana dawne i sztuka współczesna" – to pełna nazwa wystawy, którą od końca kwietnia można podziwiać w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Choć jej główny bohater Jan Heweliusz kojarzony jest przede wszystkim z osiągnięciami w dziedzinie astronomii, ekspozycja ukazuje znacznie więcej talentów tego wybitnego XVII-wiecznego gdańszczanina. Jak mówiła w Trójce kuratorka wystawy Dorota Folga-Januszewska, są tam "nie tylko dzieła astronoma czy obserwatora, ale przede wszystkim twórcy, artysty, projektanta, autora tekstów pięknie piszącego ręcznie, projektującego urządzenia astronomiczne i robiącego rysunki, które pokazują, jak można łączyć perfekcję techniczną z pociągającą formą wizualną".
W wilanowskim muzeum można zobaczyć nie tylko dzieła samego Heweliusza, ale również inspirowane jego dokonaniami prace współczesnych twórców związanych z Akademią Sztuk Pięknych w Warszawie. Są tam też eksponaty pochodzące ze zbiorów Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej. Wszystko to pokazuje, jak sztuka i nauka czasów baroku łączy się z różnymi formami ekspresji artystycznej XXI wieku.
– Fascynacja tym, co jest ponad naszymi głowami, chęć patrzenia w niebo, a także zapisywania tego, definiowania swojego miejsca we wszechświecie jest nam przynależna niezależnie od wieku. Dlatego ten temat jest tak fascynujący zarówno dla artystów współczesnych, jak i dla naszej publiczności – zapewniała goszcząca w "Trójce przed południem" Aleksandra Głowacz, kierownik działu edukacji Muzeum Pałacu Króla Jana III.
Posłuchaj
7:57
Dodaj do playlisty
Z królem za pan brat
Miejsce zorganizowania wystawy poświęconej Heweliuszowi nie jest przypadkowe. Był on bowiem bliskim przyjacielem Jana III Sobieskiego, jeszcze zanim ten został królem. Łączyła ich miłość do astronomii – monarcha zamawiał u uczonego przyrządy od obserwacji nieba, finansował też hojnie jego badania, dzięki czemu został uwieczniony na nieboskłonie poprzez gwiazdozbiór nazwany Tarczą Sobieskiego. W jej skład wchodzi siedem gwiazd odkrytych przez Heweliusza w pobliżu gwiazdozbiorów Węża, Orła, Antinousa i Strzelca.
Wśród dzieł prezentowanych na wystawie są m.in. "Prodromus astronomiae", "Machinae coelestis pars posteriori" czy jeden z najwspanialszych atlasów nieba epoki nowożytnej, "Firmamentum Sobiescianum". Jest tam także rytowana i trawiona przez samego mistrza, zadziwiająca jakością artystyczną i perfekcją mapa powierzchni Księżyca, wchodząca w skład większej całości pod nazwą "Selenographia, sive Lunae descriptio".
Nie tylko eksponaty
Ekspozycji w Muzeum Pałacu Króla Jana III towarzyszą organizowane przy jej okazji spacery tematyczne, obserwacje astronomiczne, koncerty oraz warsztaty. W ramach tych ostatnich można się dowiedzieć, jak skonstruować prosty peryskop (jego prototyp był jednym z dokonań Heweliusza).
Szczegółowy program wystawy dostępny jest na internetowej stronie muzeum, za pośrednictwem której da się również zakupić bilety wstępu. Wystawa dofinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego będzie czynna do 15 sierpnia.
***
Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Marta Piasecka
Goście: Dorota Folga-Januszewska (kuratorka wystawy "Księżyc i Tarcza Sobieskiego. Heveliana dawne i sztuka współczesna"), Aleksandra Głowacz (kierownik działu edukacji Muzeum Pałacu Króla Jana III)
Data emisji: 04.05.2022
Godziny emisji: 10.37
kc