Julian Ochorowicz, czyli polski Tesla
2022-04-24, 12:04 | aktualizacja 2022-04-25, 19:04
W jego willi wywoływano duchy, Prus uwiecznił go w "Lalce", a dzięki jego poradzie Reymont otrzymał Nagrodę Nobla za "Chłopów". Julian Ochorowicz jest jedną z kilkunastu fascynujących postaci, których życiorysy przybliżyła Joanna Jurgała-Jureczka w książce "Na gorącym uczynku".
Julian Ochorowicz – naukowiec, który wierzył w duchy
Publikacja "Na gorącym uczynku" Joanny Jurgały-Jureczki to kilkanaście fascynujących życiorysów i nieznane epizody z życia znanych osób. Jedną z nich jest Julian Ochorowicz (1850-1917) – psycholog, filozof, wynalazca, poeta, publicysta, fotografik i teoretyk pozytywizmu. To postać Jurgale-Jureczce szczególnie bliska, ponieważ Ochorowicz przez jakiś czas mieszkał w Wiśle, skąd pochodzi autorka.
– To był znakomity badacz, to był współczesny Tesla, to był mężczyzna, którym zachwycały się kobiety, ponieważ robił rzeczy nietuzinkowe. Został sportretowany przez Bolesława Prusa w "Lalce" jako Julian Ochocki. To jemu Prus włożył w usta zdanie "Oszaleję albo przypnę ludzkości skrzydła!". Ochorowicza fascynowało także zagadnienie mediumizmu, hipnotyzmu i wywoływania duchów – zaskakuje rozmówczyni Anny Popek.
Ochorowicz, który urodził się w Radzyminie i żył w Warszawie, przeprowadził się do Wisły z braku pieniędzy. By zarobić na kontynuowanie badań naukowych, zbudował kilka willi na wynajem oraz dodatkową, w której zamieszkał z tajemniczą Stanisławą Tomczyk. – Tomczykówna miała nadnaturalne zdolności. Mówiono, że wywołuje duchy. Ludzie omijali ich dom szerokim łukiem, bojąc się dziwnych zjawisk, które miały tam miejsce – mówi autorka książki "Na gorącym uczynku".
- Julian Ochorowicz – gigant myśli;
- "Chłopi" Reymonta mają 120 lat. "Powieść uniwersalna, ponadczasowa";
- Bolesław Prus – skromny indywidualista.
Julian Ochorowicz a losy Reymontowskich "Chłopów"
Julian Ochorowicz odkrył Wisłę jako uzdrowisko. Pokazywał atrakcyjność tej miejscowości, chociaż wówczas nie należała do najbardziej rozwiniętych. Wkrótce namówił do przyjazdu tam m.in. Bolesława Prusa i Władysława Reymonta. Reymont przechodził wtedy szczególnie ciężki okres – miał za sobą katastrofę kolejową, a na biurku świeżo ukończoną książkę "Chłopi".
– Ochorowicz poradził Reymontowi, by tę wersję "Chłopów" wyrzucił do kosza, bo jest to słaby utwór. W związku z tym Ochorowicz zrobił Reymontowi wielką uprzejmość, bo dzięki niemu Reymont zaczął pisać nową wersję "Chłopów", która otrzymała Nagrodę Nobla – zdradza Joanna Jurgała-Jureczka.
Julian Ochorowicz zmarł nagle na atak dusznicy bolesnej 1 maja 1917 roku w Warszawie, w mieszkaniu swojego ostatniego medium, Jadwigi Domańskiej. Miał 67 lat.
Willa Ochorowiczówka – miejsce, w którym straszy?
Tajemnicze okazały się dalsze losy Willi Ochorowiczówki, bo tak nazywano później dom Ochorowicza i jego towarzyszki. Kilka lat temu budynek częściowo spłonął, a miejscowi księża katoliccy i protestanccy napisali list z prośbą o nieodbudowywanie go, ponieważ przeszłość willi nadal budziła grozę. Willa Ochorowiczówka została jednak odbudowana, a w jej murach obecnie znajduje się Muzeum Magicznego Realizmu.
Oprócz Juliana Ochorowicza bohaterami książki "Na gorącym uczynku" Joanny Jurgały-Jureczki są takie osobistości jak m.in. Adam Mickiewicz, Henryk Sienkiewicz, Julian Przyboś, Adam Asnyk, Kazimiera Iłłakowiczówna, Stanisław Przybyszewski, Stanisław Wyspiański, Maria Konopnicka oraz Wisława Szymborska.
Posłuchaj
W audycji gościliśmy także Alinę Święs, koordynatorkę konkursu Młody Muzyk Roku, która opowiadała o koncercie finałowym Konkursu, który odbędzie się w Filharmonii Narodowej. Naszym gościem był również Karol Urbański, zastępca dyrektora Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca, który zapowiadał ogólnopolską akcjęi tańczmy, która ma na celu świętowanie Międzynarodowego Dnia Tańca (29 kwietnia). Wybraliśmy się również do Mobilnego Wirtualnego Teatru Historii "Niepodległa", który wyrusza w trasę. Szczegóły zdradził Wojciech Kirejczyk, dyrektor Biura Programu „Niepodległa".
***
Tytuł audycji: Leniwe przedpołudnie
Autorka audycji: Anna Popek
Gość: Joanna Jurgała-Jureczka (autorka książki "Na gorącym uczynku")
Data emisji: 24.04.2022
Godzina emisji: 11.38
kr/gs