Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego (Trójka do trzeciej)
Język polski: trudny, ale własny
2022-02-21, 13:02 | aktualizacja 2022-02-23, 14:02
Czy doceniamy język polski i możliwość tego, że możemy nim mówić? Jak on się zmienia w ostatnich latach?
- Posiadanie własnego narodowego języka jest wartością samą w sobie – mówi prof. Tomasz Korpysz.
- Obecnie językiem polskim na całym świecie mówi ok. 50 mln osób.
Historia jest ważna
Oficjalnie uznane za pierwsze zdanie w języku polskim – "Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj" (Daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj) – zostało zapisane w 1270 roku we Wrocławiu na karcie 24. "Księgi henrykowskiej". Jednak Jan Długosz w swoich "Rocznikach, czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego spisanych", które powstawały w latach 1455-80, przytacza tzw. zdania legnickie, wypowiedziane podczas bitwy pod Legnicą w 1241 roku. Pierwsze to "Byegaycze, byegaycze!" (Uciekajcie, uciekajcie!), które podobno wykrzyczał tatarski wojownik, chcąc wywołać panikę w polskich szeregach. "Gorze szą nam stalo!" ("Spadło na nas wielkie nieszczęście" – to z kolei okrzyk księcia Henryka Pobożnego na widok polskich rycerzy uciekających z pola bitwy. Oba zostały zapisane w zaginionej "Kronice" Wincentego z Kielczy, napisanej tuż po roku 1260. Byłyby więc wcześniejsze od "Księgi henrykowskiej", jednak nie można tego zweryfikować.
– Myślę, że większość użytkowników każdego języka narodowego docenia to, że ma własny język. Własny, czyli taki, którym najłatwiej się porozumieć i najłatwiej wyrazić siebie i swoje emocje, doświadczenia, przeżycia. Dlatego posiadanie własnego narodowego języka z tradycją, historią, tym, co jest zapisane w przeszłości, jest wartością samą w sobie – mówi prof. Tomasz Korpysz, językoznawca z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Przyszłość to zmiana
Ale poza umocowaniem języka w przeszłości równie ważna jest jego przyszłość, czyli zachodzące w nim zmiany. – W ostatnich 20 czy 30 latach te zmiany są tak szybkie, jak jeszcze nigdy w historii polszczyzny nie było. Co nie znaczy, że kiedyś polszczyzna zniknie i zostanie zastąpiona innym językiem – tłumaczy Trójkowy gość. – Te zmiany nie prowadzą do zaniku polszczyzny, tylko do jej modyfikacji, niektórzy mówią "upadku", ale na pewno do zmian – dodaje.
Posłuchaj
3:00
Dodaj do playlisty
UNESCO ustanowiło 21 lutego Międzynarodowym Dniem Języka Ojczystego. Ma on w założeniu dopomóc w ochronie różnorodności językowej jako dziedzictwa kulturowego.
Przeczytaj także:
- Masło maślane, czyli co to jest pleonazm?'
- Czy umiemy jeszcze czytać? Tak naprawdę, ze zrozumieniem...'
- Biblioteka Raczyńskich na tropie błędów w języku polskim.
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Mateusz Drozda
Gość: prof. Tomasz Korpysz (językoznawca, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego)
Data emisji: 21.02.2022
Godzina emisji: 13.20
pr/kr