Wikipedia obchodzi 21 urodziny (Zapraszamy na weekend/Trójka)
Wikipedia: 21 lat z największą encyklopedią
2022-01-15, 07:01 | aktualizacja 2022-01-17, 10:01
Wikipedia, najpopularniejsze internetowe kompendium wiedzy tworzone przez internautów, obchodzi 15 stycznia swoje 21 urodziny. Jak wyglądały jej początki, czy rzeczywiście wyparła tradycyjną encyklopedię – to sprawdzała Trójkowa reporterka.
- Pierwsze publikacje o charakterze encyklopedycznym pojawiły się jeszcze w starożytności. Najstarszą jest "Disciplinarum libri IX" Marka Terencjusza Warrona (ok. 50 r. p.n.e.) oraz "Historia naturalis" Pliniusza Starszego (I w.).
- Pierwszą encyklopedią powszechną była "Encyklopedia albo słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł" wydawana we Francji w latach 1751-1766, a z późniejszymi suplementami i wydaniami poprawionymi – w 1772, 1777 i 1780. W roku 1758 została umieszczona przez Watykan w "Indeksie Ksiąg Zakazanych".
- Najpopularniejszą i najbardziej prestiżową papierową encyklopedią na świecie była "Encyklopedia Britannica" wydana po raz pierwszy w latach 1768-1771 w Edynburgu, a od 1901 wydawana w Stanach Zjednoczonych. Od 2012 roku wydawana jest tylko w wersji online.
- W 2006 roku tygodnik "Time" uznał społeczność wikipedystów za wzorcową i przyznał jej tytuł "Człowieka roku".
Encyklopedia encyklopedii
Wikipedia powstała jako projekt pomocniczy pisanej przez ekspertów i nieistniejącej już Nupedii. Od 2003 jej właścicielem jest organizacja non-profit Wikimedia Foundation. – Porównując ją do tradycyjnych, papierowych encyklopedii, można powiedzieć, że Wikipedia to jest "encyklopedia encyklopedii" – definiuje Łukasz Garczewski ze Stowarzyszenia Wikipedia Polska. – Wikipedia w zbiorowej świadomości jest bardzo jasnym punktem, sumą ludzkiej wiedzy dostępną za darmo. 20 lat temu było nie do pomyślenia, by móc z dowolnego zakątka świata sprawdzać informacje ze źródłami – dodaje wikipedysta, prof. Dariusz Jemielniak z Akademii Koźmińskiego.
Zakłócenia hierarchii, błędy w normie
– Kwestia rangi informacji w Wikipedii wciąż jednak pozostaje dyskusyjna. W dalszym ciągu można jej zarzucić, że ma zakłóconą hierarchię. W encyklopediach zinstytucjonalizowanych była ta hierarchia ważności: w zależności od tego, jaką rangę miała dana postać czy wydarzenie, poświęcano temu odpowiednią ilość miejsca – tłumaczy medioznawca, prof. Kazimierz Krzysztofiak z SWPS. – W Wikipedii błahostce może ktoś poświęcić bardzo dużo miejsca, bo akurat na ten temat wie dużo – wskazuje.
– Jest wiele badań, które pokazują, że Wikipedia publikuje bardzo rzetelne informacja, a liczba błędów nie odbiega w żaden sposób od profesjonalnych źródeł. Natomiast świat akademicki bywa czasami zazdrosny o sukces Wikipedii, w końcu to jest piąty (pod względem popularności) serwis świata – przyznaje prof. Jemielniak.
Wikipedia. Wolna encyklopedia. Największy projekt w historii!/YouTube Wikimedia Polska
Encyklopedia z zasadami
– Z uwagi na zasadę encyklopedyczności usuwamy pewne treści, np. reklamy albo osoby, firmy lub produkty, które chcą się wypromować. To wynika z faktu, że Wikipedia jest czytana przez wszystkich i każdy chciałby się w niej znaleźć. Jeśli na to zasługuje, to prędzej czy później ktoś o nim hasło napisze – zapewnia Łukasz Garczewski.
Wikipedyści wciąż aktualizują i poszukują nowych haseł i danych. Szczególnie ważne i cenne są informacje dotyczące lokalnych społeczności, zabytków, zanikających tradycji czy języków. Każdy, kto chce edytować największą encyklopedię świata, może dołączyć do grona wolontariuszy.
Edytuj śmiało! Poradnik dla początkujących edytorów Wikipedii/YouTube Wikimedia Polska
Posłuchaj
3:57
Dodaj do playlisty
Przeczytaj także
- Komputery kwantowe. Teraźniejszość czy wciąż przyszłość?
- Biblioteka z dojazdem pod dom. Bibliobus rusza w trasę
- Wiemy, czego najczęściej Polacy szukali w tym roku w internecie
***
Tytuł audycji: Zapraszamy na weekend
Prowadzi: Tomasz Miara
Autorka materiału reporterskiego: Monika Suszek
Data emisji: 15.01.2022
Godziny emisji: 7.41
pr