"Lem. Alterbiografia" – premiera na STT
W finale Roku Stanisława Lema przedstawiliśmy na "Scenie teatralnej Trójki" premierowe słuchowisko Marka Kochana pod tytułem "Lem. Alterbiografia".
Stanisław Lem
Foto: Forum/Tomasz Tomaszewski
Autor i reżyser zarazem słuchowiska wykłada na SWPS, tworzy we wszystkich niemal gatunkach literackich. Na Trójkowej, między innymi, scenie prezentowana była jego sztuka pod tytułem "Trzej panowie jadą autem", w reżyserii Adama Wojtyszki. Na XIV Festiwalu "Dwa Teatry" Marek Kochan otrzymał nagrodę za oryginalny scenariusz tego słuchowiska. Od kilku lat sam reżyseruje swoje dramaty. W 2019 roku zrealizował na STT "fantazję" historyczną pod tytułem "Prezydent Paderewski". Jest to wizja alternatywnej wersji historii, co by było, gdyby światowej sławy artysta, dyplomata, patriota został prezydentem Polski.

Tym razem Marek Kochan zaproponował nam alternatywną wersję pewnego rozdziału z biografii Stanisława Lema. Interesuje go pogranicze fikcji i realnych zdarzeń. Taki właśnie, pograniczny charakter miały recenzje i wstępy Stanisława Lema do… nieistniejących książek. Poświęcił temu zaskakującemu i bardzo atrakcyjnemu konceptowi tomy: "Doskonała próżnia", "Wielkość urojona. Prowokacje" oraz "Biblioteka XXI wieku". Lem, tworząc te apokryfy, parodiował różne style literackie, grając z tekstami literackimi, bawił czytelników, ale zarazem pozostawał filozofem, przyglądając się wciąż naszej cywilizacji, wyobrażając sobie, do czego ludzkość w swoim pędzie może doprowadzić, analizując naturę wszechświata.

W jakim stopniu patron roku 2021 zainspirował autora naszej premiery? Zapytaliśmy o to podczas tradycyjnego spotkania poprzedzającego jej prezentację.
Zdawaliśmy sobie sprawę, że zaproszenie Marka Kochana do zrealizowania oryginalnego słuchowiska w Roku Stanisława Lema, stanowi poważne wyzwanie. Zmierzenie się z jego gigantyczną twórczością i bogatą biografią w niewielkim formacie słuchowiska wydawało się bowiem prawie niemożliwe, ale autor naszej premiery podjął to ryzyko. Możemy jedynie ujawnić, że był przygotowany do tego zadania, gdyż pracuje nad powieścią, będącą rodzajem dialogu z autorem owych apokryfów.
***
Marek Kochan o spektaklu "Lem. Alterbiografia"
[…] na świecie powinno być choćby kilku takich Quasi-Lemów, Anty-Lemów, Para-Lemów czy Proto-Lemów […] – powiedział Stanisław Lem w wywiadzie-rzece "Tako rzecze Lem". Kim byłyby te postacie, kim byłby autor "Solaris", gdyby nie był sobą?
Słuchowisko "Lem. Alterbiografia" opowiada o tych innych możliwych Lemach. Kim mogliby być? Czy Stanisław Lem wolałby być którymś z nich, niż sobą?
Jest czerwiec 1976 roku. Do domu przy ulicy Narwik w podkrakowskich Klinach, w którym mieszka pisarz, przyjeżdża młoda kobieta, która wcześniej przysłała mu swoją książkę z prośbą o recenzję. Książki nie można jednak znaleźć, recenzji też. To początek historii, która mogłaby wydarzyć się naprawdę, tym bardziej że tematem książki jest sam pisarz, Stanisław Lem.

Obsada:
Niby-Lem: Henryk Talar
Beatrycze: Magdalena Górska
Opracowanie muzyczne: Maciej Kubera
Oprawa muzyczna, scenariusz i reżyseria: Marek Kochan
Czas trwania – 48’36”
(tekst – Barbara Marcinik)