Obserwując zwierzęta. Czego możemy się od nich nauczyć?
2021-11-14, 10:11 | aktualizacja 2021-11-15, 10:11
Obserwacja zwierząt w parkach czy lasach to nie tylko przyjemność, ale też materiał do pracy dla wielu naukowców. Zwyczaje niektórych gatunków oraz wrodzone umiejętności mogą okazać się przełomowe w procesie opracowywania terapii dla osób cierpiących m.in. na schorzenia miażdżycowe, czy te związane z układem trawiennym. Jakie zwierzęta fascynują nas najbardziej?
Gościem "Zagadkowej niedzieli" był Wojciech Mikołuszko, popularyzator nauki. – Zajmuję się czytaniem trudnych prac naukowych. Znam naukowców i z nimi rozmawiam. To, czego się nauczę i dowiem, staram się później przełożyć na język zrozumiały dla osób, które nie zajmują się tą dziedziną oraz dla dzieci, które nie znają jeszcze wielu trudnych pojęć. Wszystkie odkrycia opisuję w książkach, artykułach i czasami opowiadam o nich w radiu. Poza tym piszę powieści, w których staram się łączyć emocje z wiedzą o przyrodzie i nauce – mówił.
Posłuchaj
Wiewiórki
– Wiewiórki to moje ostatnie odkrycie. Są wyjątkowo zwinne i mają ciekawe zdolności akrobatyczne. Niedawno natrafiłem na kilaka prac naukowych, które pokazywały, że są bardziej gibkie, niż się nam dotychczas wydało. Gdy zacząłem rozmawiać z naukowcami, zszokowały mnie ich umiejętności – podkreślił.
– W Parku Łazienkowskim w Warszawie jest tradycja, że ludzie dokarmiają wiewiórki. Polska badaczka prowadziła tam obserwacje. Okazuje się, że w parku tym jest dziesięć razy więcej wiewiórek niż w okolicznych lasach. Wiewiórki lubią gdy się o nie dba i je dokarmia. Ludzie nie zawsze robią to mądrze, a mimo to zwierzątka sobie z tym radzą. Jedzą orzeszki ofiarowane i przez człowieka, a żeby zbilansować dietę, zajadają je pączkami drzew i małymi gałązkami. Można powiedzieć, że zachowują się przy tym się mądrzej niż część ludzi. Po tłustych orzeszkach jedzą witaminy i mikroelementy – wyjaśniał gość audycji.
Wiewiórcze akrobacje
– Fascynują mnie umiejętności akrobatyczne wiewiórek oraz ich zwinność. Wiewiórki potrafią biegać i skakać między koronami drzew. Naukowcy sprawdzili, jak to możliwe. Okazuje się, że szczególną trudność sprawiają im gałęzie uginające się w momencie skoku. Wiewiórka wywarza sobie gałąź. Woli mieć większą odległość i wybić się z miejsca, w którym nie jest ona tak elastyczna. Co ciekawe, podczas prowadzonych badań, żadna z nich nie spadła na ziemię. Próbują trafić w obrane miejsce przednimi łapkami. Jeśli im się to nie uda, czepiają się podbródkiem, tylnymi łapkami lub ogonem – opowiadał Wojciech Mikołuszko.
– Naukowcy w laboratorium zrobili eksperyment i znacznie wydłużyli odległość skoku. Tak, by dostanie się do orzeszka było ponad możliwości skoku. Wiewiórka wybijała się z kołka, odbijała w bok do ściany i lądowała przy pożywieniu. To fascynujące. Pokazuje też, jakie procesy myślowe zachodzą u zwierząt – mówił. – Badania naukowców nad wiewiórkami sprawiają, że być może uda się odkryć sposób na trapiące ludzie dolegliwości i choroby – dodał.
Niesporczaki
– To małe zwierzątka, niewidoczne małym okiem. Mają wielkość ziarnka piasku. Są najmniejszymi ze zwierząt wielokomórkowych. Żyją w wilgotnych miejscach i żywią się sokami roślinnymi. Ich umiejętnością jest to, że są niesamowicie wytrzymałe. Naukowcy dyskutowali nawet, czy są w stanie przetrwać kompletne wysuszenie. Okazało się, że wystarczy im kropla wody i wracają do normalnego życia. Są w stanie wytrzymać wiele minut w gotującej się wodzie i kilka lat w kompletnym mrozie, przeciążenia grawitacyjne oraz wizytę w kosmosie – wyliczał gość "Zagadkowej niedzieli".
***
Tytuł audycji: Zagadkowa niedziela
Prowadzi: Katarzyna Stoparczyk
Gość: Wojciech Mikołuszko (popularyzator nauki)
Data emisji: 14.11.2021
Godzina emisji: 09.08
zch