"Rowerem przez II RP" w Trójce. Czyta Rafał Zawierucha (Powieść w Trójce)
"Rowerem przez II RP". Czyta Rafał Zawierucha
2021-11-10, 20:11 | aktualizacja 2022-04-26, 15:04
Bernard Newman – Anglik w Polsce (trawestując Stinga "Englishman in NY") – jest autorem książki, którą przedstawiliśmy w Trójce w drugiej połowie wakacji. To "Rowerem przez II RP. Niezwykła podróż po kraju, którego już nie ma. Reportaż z 1934 roku".
Dla dziennikarza – cyklisty, także żołnierza I wojny światowej, podróżnika, domniemanego szpiega – wyprawa po Polsce tamtego czasu mogła być istotnie niezwykła. Dla nas to opowieść momentami pouczająca, kiedy indziej rozbrajająca, książka świetnie pasująca do czasu wakacji, choć pewnie pozostanie z nami dłużej.
Posłuchaj
0:45
Dodaj do playlisty
Lektura ta może też zirytować znawców, badaczy historii Polski, ale lepiej zachować dystans, słuchając/czytając i czerpać przyjemność z tej relacji obcokrajowca, tym bardziej że dotyczy jednak czasów odległych, ale – z drugiej strony – jego diagnozy, spostrzeżenia mogą zaskoczyć swoją trafnością. Jak stwierdza autorka przekładu Ewa Kochanowska, Anglik miał "skłonność do hiperbolizacji". Nie przeprowadził zresztą przed wyprawą naukowej kwerendy. Opierał się na opowieściach swoich "informatorów". Newman nakreśla w książce swoją mapkę Polski (20-lecia międzywojennego), przemierzając trasę z Gdańska, przez m.in.: Kraków, Huculszczyznę, po Białowieżę, Kresy Wschodnie, do Lwowa i Wilna.
Rafał Zawierucha Foto: Barbara Marcinik Adresatami relacji Newmana byli oczywiście Brytyjczycy, nie bardzo z założenia znający Polskę i zapewne też nie specjalnie nią zainteresowaną. Wojenne relacje brytyjsko-polskie sporo do tej opowieści dopowiadają. Warto czytać jego reportaż, przypominając sobie klasyczne międzywojenne reportaże Melchiora Wańkowicza, na przykład, przedstawianą w Trójce "Sztafetę".
Rafał Zawierucha (fot. PR)Do lektury książki zaprosiliśmy 37-latka – Rafała Zawieruchę. W tym samym wieku był Newman, przemierzający Polskę na swoim brytyjskim rowerze, który zabawnie personifikował, nazywając George'em. Rafał, obdarzony poczuciem humoru, dystansem, przypomina gentlemana w starym, dobrym stylu. Interpretując tekst Newmana, przekonująco więc gra niefrasobliwego, młodego, przedwojennego Anglika.
Po raz pierwszy zrezygnowaliśmy z oprawy dźwiękowo-muzycznej, ale w czołówce usłyszymy świetną kompozycję Piotra Mossa.
***
Kolejne odcinków książki "Rowerem przez II RP. Niezwykła podróż po kraju, którego już nie ma. Reportaż z 1934 roku" Bernarda Newmana prezentowaliśmy od 9 sierpnia do 10 listopada 2021 roku. Lekturę przygotowali: Barbara Marcinik, Renata Szewczak oraz Jacek Pietrasik.
(Tekst: Barbara Marcinik)