Tajemnice herbowego zwierzyńca (Zagadkowa niedziela/Trójka)
Heraldyka. Najbardziej niezwykły ogród zoologiczny
2021-07-11, 10:07 | aktualizacja 2021-07-12, 07:07
Czy wiecie, czym jest heraldyka? To dziedzina, która zajmuje się herbami, mówi o tym, jak herb może, jak powinien wyglądać, a także co powinno wchodzić w jego skład, aby został uznany za herb. O tym i o wielu innych rzeczach związanych z heraldyką, herbami i godłami w "Zagadkowej niedzieli" opowiadał Przemysław Barszcz.
Kolorowe światła na nocnym niebie. Zagadkowe zorze polarne
A wszystko zaczęło się od znaków, które przed wiekami rycerze malowali na swoich tarczach. Robili to po to, aby podczas walki nie wzięto ich za wrogów. Z czasem te znaki przekształciły się w herby. Powstała też heraldyka, która uporządkowała i skodyfikowała wszelkie założenia i reguły dotyczące herbów.
Brzmi to bardzo poważnie, ale można też powiedzieć, że heraldyka jest zarazem przepustką do najbardziej niezwykłego ogrodu zoologicznego na świecie. Pełnego prawdziwych, ale także mitycznych stworów i stworzeń, które można znaleźć w herbach, ale też na godłach państw z całego świata.
Posłuchaj
52:45
Dodaj do playlisty
W barwnych i skomplikowanych godłach państw można znaleźć wiele niezwykłych zwierząt i fantastycznych stworzeń, a każde z nich kryje własną historię i symbolikę związaną z kulturą i historią danego kraju. Tygrys, oryks, jednorożec czy dwugłowy orzeł nie robią wielkiego wrażenia, ale już gwiżdżąca żaba, ptak dodo czy różowy tygrys mogą zaskakiwać. A to zaledwie niewielka część tego fantastycznego zwierzyńca, o którym pisze Przemysław Barszcz w swojej książce "Zwierzęta w godłach".
– Pomysł na książkę i pierwszy jej rozdział związany jest z karaibską wyspą Barbados. W jej herbie znajduje się pelikan brunatny, co jest zrozumiałe, gdyż ten ptak licznie występuje w tym regionie. Drugim zwierzęciem jest delfin – przynajmniej tak jest opisany – opowiada Przemysław Barszcz. – Tymczasem, jeżeli się mu przypatrzeć, to często ma łuski, długą płetwę grzbietową oraz pionową płetwę ogonową, co wskazuje na rybę. A przecież delfin jest ssakiem – tłumaczy.
– Tymczasem w wodach wokół Barbadosu występuje koryfena, zwana złotą makrelą. To bardzo szybka ryba polująca m.in. na ryby latające, którą miejscowi rybacy nazywają też "dolphin fish". I przypomina to zwierzę z herbu. Może wiec to o nią chodzi i to ona jest w herbie? – zastanawia się.
Kto wymyślił herby?/YouTube Fundacja Uniwersytet Dzieci
Z kolei orzeł bielik jest godłem Polski, ale także Stanów Zjednoczonych. – Tutaj, podobnie zresztą jak w przypadku wielu innych godeł i herbów, nakładają się stare legendy i wierzenia oraz nowsza symbolika. Dla zamieszkujących Amerykę Północną Indian wielkie ptaki drapieżne, w tym bielik, były ptakami świętymi: doceniali ich potęgę i zdolności łowieckie, a ich pióra pozyskiwali nie czyniąc im krzywdy – tłumaczy Trójkowy gość. – Z drugiej strony bieliki są ptakami bardzo terytorialnymi, budują duże gniazda, ważące nawet tonę, które są użytkowane przez wiele pokoleń. Można więc powiedzieć, że doskonale się nadają na bycie godłem jakiegoś państwa – wskazuje.
O czym milczy historia. Herby/YouTube Radio Katowice
***
Tytuł audycji: Zagadkowa niedziela
Prowadzi: Katarzyna Stoparczyk
Data emisji: 11.07.2021
Godzina emisji: 9.05
pr