Najkrótsza noc w roku. Słowiańskie święto zakochanych (Trójka do trzeciej)
Najkrótsza noc w roku. Słowiańskie święto zakochanych
2021-06-18, 13:06 | aktualizacja 2021-06-21, 08:06
Sobótka, Palinocka czy noc Kupały. Najkrótsza noc w roku, czyli noc świętojańska, mimo różnic w nazewnictwie w wielu rejonach Polski, od lat była uważana za święto wody, ognia, urodzaju, płodności i miłości. Słowianie celebrowali letnie przesilenie słońca jeszcze przed przyjęciem chrztu. Współcześnie wiele z tych tradycji jest nadal kultywowanych.
Noc Kupały sprzyjała celebracji słowiańskich zwyczajów i obrzędów. Miały one zapewnić świętującym dobrobyt, zdrowie i urodzaj. W noc świętojańską, z 21 na 22 czerwca, palono zioła, tańczono i organizowano miłosne wróżby. – To była jedyna taka noc, gdy Słowianie mogli sami, bez niczyjej interwencji dobierać się w pary. W ich wybory nie wtrącała się starszyzna. Panny plotły sobie wianki, z uzbieranych wcześniej ziół i kwiatów. Następnie wrzucały je w toń jeziora i obserwowały, w którą stronę popłyną. Przesąd mówił, że będzie ona zgodna z kierunkiem, z którego przybędzie wybrany kawaler. Jeśli wianek się utopił, znaczyło to, że panna nie wyjdzie za mąż w danym roku, jeśli zaś odpłynął za daleko, że będzie jeszcze musiała trochę poczekać na swoje zamążpójście – tłumaczyła Mariola Olejniczak z Muzeum Pierwszych Piastów.
Posłuchaj
4:10
Dodaj do playlisty
Kwiat paproci
– Opowieści związane z nocą Kupały sprawiają, że wielu z nas się uśmiecha – dodała. Mieszkańcy Gniezna wspominają, że to noc, w którą nic nie jest grzechem – Zdarzały mi się randki w tę noc – usłyszeliśmy od jednego z nich. – Mąż mówił mi, że to polskie święto zakochanych, więc szukaliśmy kwiatu paproci – dodała ze śmiechem żona. – To piękna tradycja, szczególnie że noce są krótkie – podsumowali.
– Legenda głosi, że kwiat paproci zakwita tylko na tę jedną noc. Ten, kto go odnajdzie, zapewni sobie szczęście, bogactwo i zdrowie. Symbol ten pozostaje żywy do teraz i trudno nam się od niego uwolnić. W tym roku będzie można zobaczyć nie tyle kwiat paproci, ile jej liście. Chętni będą mogli zrobić to, używając mikroskopu – zdradziła Mariola Olejniczak.
Zwyczaje okresu letniego: Noc świętojańska / MOK Jastrzębie-Zdrój
Miłość w tradycji
– W noc świętojańską cuda działy się do godzin porannych. Gdybyśmy chcieli poznać plastyczne opisy tego, co miało miejsce w słowiańskich grodach, możemy sięgnąć do książki "Stara baśń" Ignacego Kraszewskiego – zachęcała. – W tegoroczną noc Kupały wyjdziemy na ulice z konkretnym komunikatem: "Spędź ze mną noc". Chodzi oczywiście o noc świętojańską. Niech to będzie dowód na to, że walentynki, już ponad tysiąc lat temu, wymyślili Słowianie – podsumowała.
Szczegółowy plan obchodów nocy świętojańskiej można znaleźć na stronach internetowych Muzeum Pierwszych Piastów. Gniezno to jednak niejedyne miejsce, w którym będzie można kultywować tradycje przesilenia letniego. Jak co roku obchody odbędą się także w wielu innych miastach Polski, w tym m.in. w Gdańsku, Krakowie, Olsztynie czy w Bieruniu.
Wianki - Święto Muzyki 2017 / KBF
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Piotr Firan
Autor materiału reporterskiego: Rafał Muniak
Data emisji: 18.06.2021
Godzina emisji: 12.46
zch/kr