Konstytucja 3 maja na ekranie. "Trzeci maja, czyli dziś"

3 maja, w 230. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja, w TVP miała miejsce premiera pełnometrażowego filmu dokumentalnego "Trzeci maja, czyli dziś" w reżyserii Cypriana Demianiuka. – To film o Konstytucji 3 maja jako dokumencie, ale też o procesach historycznych, społecznych i gospodarczych, które złożyły się na sukces międzynarodowy i sukces reformy, która się z nim wiązała – powiedział w specjalnym wydaniu "Trójkowo, filmowo" autor scenariusza Piotr Kornobis.

3 maja 2021 19:00

Konstytucja 3 maja na ekranie. "Trzeci maja, czyli dziś" — "Konstytucja 3 maja 1791 roku". Obraz Jana Matejki
Foto: wikimedia.org/domena publiczna

230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja – zobacz serwis specjalny Polskiego Radia

Konstytucja 3 maja, czyli święty ogień

Celem twórców obrazu "Trzeci maja, czyli dziś" było dynamiczne zilustrowanie procesu, jakim były wydarzenia z 1791 roku oraz odnalezienie odpowiedzi na pytanie, dlaczego to właśnie w XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej została uchwalona pierwsza z nowożytnych konstytucji europejskich. Z tym zagadnieniem w dokumencie zmierzyli się eksperci z Polski, Litwy i Niemiec.

Fascynująca historia Konstytucji 3 Maja w filmie dokumentalnym Cypriana Demianiuka (Trójkowo, filmowo)

1:41:56

Dodaj do playlisty

Jednym z tych ekspertów jest dr Michał Kulecki z Archiwum Głównego Akt Dawnych, którego Piotr Kornobis nazwał "Kapłanem świętego ognia", jakim dla Polski jest zapis Konstytucji. – Rozmowy z nim zaczęliśmy jeszcze w zeszłym roku. Dr Michał Kulecki wprowadził nas w świat wyjątkowych, fascynujących rozmówców. Jako scenarzysta filmu dokumentalnego mogłem stworzyć sobie tylko pewne ramy, ale treść, emocje i życie w ten projekt wnieśli właśnie oni – mówił gość Ryszarda Jaźwińskiego.

Część legendy Konstytucji

W filmie "Trzeci maja, czyli dziś" łącznikiem ze współczesnością jest obraz Jana Matejki "Konstytucja 3 maja 1791 roku" prezentowany w Zamku Królewskim w Warszawie. Obraz stanowi także medium prezentujące bohaterów i antybohaterów procesu.

– Ten obraz jest częścią budowania legendy Konstytucji. Matejko, malując swój obraz 30 lat przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, nie miał pojęcia, że to w ogóle nastąpi i wpisywał się w grono twórców przypominających o najbardziej genialnych momentach państwa, którego nie było wtedy na mapie – przypomniał Piotr Kornobis. – Po Matejce nikomu nie udało się tak uchwycić charakteru tamtego czasu – dodał.

3 maja, czyli dziś // zwiastun filmu dokumentalnego/Niepodległa

W audycji ponadto:

rozmowa z reżyserem Markiem Brodzkim o jego cyklu filmowym "Historia w ożywionych obrazach", w szczególności o filmie "Jan Matejko – Konstytucja 3 maja 1791 roku";
Złote Taśmy 2021, Nagrody Koła Piśmiennictwa Filmowego przy Stowarzyszeniu Filmowców Polskich: laureaci – filmy polskie, druga część rozmowy z Barbarą Hollender, krytykiem filmowym i przewodniczącą Koła (omówienie nagrodzonych i wyróżnionych filmów: "Zabij to i wyjedź z tego miasta" Mariusza Wilczyńskiego, "Sala samobójców. Hejter" Jana Komasy oraz "Jak najdalej stąd" Piotra Domalewskiego);
muzyka filmowa polskich kompozytorów;
piosenki wyłącznie z polskich filmów.