Wielka Brytania i jej rola w abolicjonizmie (Klub Trójki)
Jak Wielka Brytania wpłynęła na zniesienie niewolnictwa?
2021-02-01, 23:02 | aktualizacja 2021-02-02, 14:02
Wielka Brytania zmaga się ze swoją historią, która mimo ciemnych stron miała też wiele jasnych momentów. To w dużej mierze dzięki niej zniesiono w XIX wieku niewolnictwo.
Najgorsze czy najlepsze imperium?
Imperium Brytyjskie jest przez wielu uważane za najgorsze imperium w dziejach – to ono odpowiada za zniszczenie dynastii w Indiach oraz za mordy w Australii i w Kanadzie. Było to także pierwsze imperium, które bez rewolucji podjęło debatę nad prawami człowieka i to człowieka innej narodowości niż brytyjska.
Posłuchaj
53:29
Dodaj do playlisty
Jak to się stało, że Wielka Brytania – państwo, które poprzez rozpoczęcie handlu ludźmi nadało niewolnictwu nowy, większy niż dotychczas wymiar, stała się pierwszym państwem na świecie, które samo z siebie zaczęło podnosić kwestię praw człowieka?
Jak mówi Przemysław Biskup z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, powodem, dla którego Wielka Brytania współtworzyła niewolniczy system na świecie, mogła być chęć przeciwstawienia się innym wielkim mocarstwom, zwłaszcza Hiszpanii.
– Należy zacząć od tego, że Wielka Brytania nie stworzyła systemu niewolniczego – stworzyła handel niewolnikami. Nadała temu zupełnie inny rozmach gospodarczy – podkreślił gość "Klubu Trójki". – To wielki paradoks, że Anglia, jeżeli cofnąć się do XV, XVI wieku, nie była najbardziej agresywnym państwem pod tym względem, była natomiast państwem, które dało niewolnictwu największy rozmach – zauważył.
Wieki niewoli
Po raz pierwszy niewolnicy z Afryki byli wykorzystani do pracy przez angielskich kolonialistów w Brytyjskich Indiach Zachodnich. Większość z nich została wysłana tam do pracy na plantacjach tytoniu po dotarciu pierwszych statków z niewolnikami do Wirginii w 1619.
Blisko 200 lat później losy zniewolonych Afrykanów odmieniła… rewolucja przemysłowa. – To właśnie ona podcięła fundamentalnie sens gospodarczy niewolnictwa – powiedział Przemysław Biskup. – To spowodowało, że mniej więcej od końca XVIII wieku pojawiła się pewna przestrzeń, gdzie wiele osób otworzyło się na stronę etyczną niewolnictwa. Istniała ona też wcześniej, ale ten argument był zbijany ówczesnymi realiami gospodarczymi – mówił rozmówca Łukasza Jasiny.
W ślady Wielkiej Brytanii
W 1807 roku w Wielkiej Brytanii uchwalono zakaz udziału obywateli brytyjskich w handlu niewolnikami. Ponad ćwierć wieku później zniesiono niewolnictwo w części kolonii brytyjskich, a w połowie lat 60. XIX wieku doprowadzono do likwidacji transatlantyckiego handlu niewolnikami. Przykład z Wielkiej Brytanii wzięła m.in. Francja, która w 1848 roku zniosła niewolnictwo w swoich koloniach.
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Łukasz Jasina
Gość: Przemysław Biskup (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych)
Data emisji: 01.02.2021
Godzina emisji: 22.06
kr