Niezwykły wynalazek – żarówka
2021-01-28, 06:01 | aktualizacja 2021-01-28, 13:01
Żarówka – urządzenie tak oczywiste, że większość z nas nie zwraca na nie uwagi. Choć obecnie znajduje szerokie zastosowanie w naszych domach, historia jej powstania wcale nie była prosta. Minęło 141 lat, odkąd wpisano żarówkę do rejestru patentów w Stanach Zjednoczonych – 27 stycznia 1880 roku.
Stworzenie żarówki, podobnie jak wielu innych urządzeń elektrycznych, przypisuje się Thomasowi Edisonowi. – Opatentował żarówkę, ale nie została ona przez niego wynaleziona – podkreśla Jacek Błoniak-Łuczak, fizyk z Centrum Nauki Kopernik. – Oprócz tego, że był wynalazcą, był po prostu przedsiębiorcą. Dostarczał ludziom prąd. Dawał im żarówkę, ale żeby ona mogła działać, musieli z nim podpisać umowę na dostawę prądu. Gdybyśmy mieli porównywać go do współczesnych nam osób, byłby Steve'em Jobsem, albo Elonem Muskiem swoich czasów.
Wynalazek, który zastąpił lampę naftową
– To była żarówka z włóknem węglowym. Najlepsze światło dawał zwęglony bambus. Czas żarzenia się wynosił od 10 do 100 godzin. To były pierwsze, naprawdę praktyczne żarówki. Dzisiaj używamy takich samych, tylko z włóknem wolframowym. Jego żywotność wynosi od 1000 do 3000 godzin – wylicza profesor Ernest Aleksy Bartnik z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. – Edison był wielkim wrogiem prądu zmiennego. Nie rozumiał go. Wprowadził pierwszą elektrownię z prądem stałym – dodaje. Uruchomiona przez Edisona w 1882 roku sieć dostarczała prąd 59 klientom dolnego Manhattanu.
Wyświetl ten post na Instagramie.
Samouk, który zrewolucjonizował świat
Patenty Edisona pozwoliły korzystać z elektryczności w sposób kiedyś nieznany. Choć to jemu przypisuje się wynalezienie żarówki, w rzeczywistości udoskonalił on opatentowany w 1860 roku wynalazek Brytyjczyka Josepha Wilsona Swana.
Edison nie miał naukowego wykształcenia. Był samoukiem. Od 1927 roku zasiadał jednak w Narodowej Akademii Nauk w Waszyngtonie. Dorobek założonych i administrowanych przez niego laboratoriów to 1093 patenty wystawione na jego nazwisko. Poza Stanami Zjednoczonymi udało się mu uzyskać aż 1239 takich dokumentów – większość z nich to powielenie amerykańskich wynalazków. Do przypisywanych mu zasług zalicza się m.in.: udoskonalenie telefonu Bella przy użyciu cewki indukcyjnej, wynalezienie fonografu, suchych baterii alkalicznych czy silnika prądu stałego.
Posłuchaj
Wynalazca zbudował pierwszy na świecie instytut badań naukowo-technicznych. Do dziś mieści się on w Menlo Park. Jest też odpowiedzialny za powstanie pierwszej na świecie elektrowni publicznego użytku oraz za założenie prestiżowego czasopisma naukowego "Science".
Wyświetl ten post na Instagramie.
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Łukasz Ciechański
Autor materiału reporterskiego: Piotr Żułnowski
Data emisji: 28.12.2020
Godzina emisji: 6.21