Polskie dziedzictwo za wschodnią granicą. Jak je ratować? (Klub Trójki)
53:23Jak ratować dziedzictwo kultury polskiej na Wschodzie?
Dopiero okres po 1991 roku i rozpadzie ZSRR był pierwszym momentem od 1939 r. gdy możliwe było podjęcie pracy nad ratowaniem pamiątek kultury dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów znajdujących się na terenie dzisiejsze Białorusi i Litwy.
Lwów, listopad 2019 roku. Dawny cmentarz, na którym eksperci Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej i członkowie ukraińskiego Towarzystwa Poszukiwań Ofiar Wojny "Pamięć" poszukują szczątków polskich żołnierzy
Foto: PAP/Darek Delmanowicz
Odzyskane skarby
Znajduje się tam niezliczenie wiele zamków, pałaców, dworów, kościołów i innych zabytków architektury. Po II wojnie światowej władze komunistycznej niszczyły i likwidowały je jako symbole burżuazyjnej przeszłości. Teraz władze Białorusi i Ukrainy nie są w stanie zabezpieczyć istnienia tych zabytków, ponieważ nie mają na to środków, ani odpowiednio wykształconej kadry konserwatorskiej.
– Ze względu na stan kompetencji konserwatorskich, mam na myśli nade wszystko Białoruś i Ukrainę, podejmowane restauracje niekiedy są formą zniszczenia tej pierwotnej tkanki. Dostajemy obiekt, któremu już nie grozi zagłada, ale jest pozbawiony sztukaterii. Ma plastikowe okna i blaszany dach – ocenił Rafał Dzięciołowski z fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie".
Dodaj do playlisty
Rodzi to pytania o odpowiedzialność Polski za przetrwanie niszczejących skarbów architektury, sztuki i kultury. Jak wygląda ratowanie ruin starych kościołów, pałaców i polskich cmentarzy na dawnych Kresach? Jak nasi sąsiedzi podchodzą dziś do kwestii pamięci o polskiej obecności na terenach wschodnich?
– Na Białorusi nie ma problemu z traktowaniem zabytków jako niechcianego dziedzictwa. Białorusini uważają je za teren Wielkiego Księstwa Litewskiego i często sprzedają różnego rodzaju biznesmenom. Zdają sobie sprawę z tego, że zabytki to zarobek, który napędza gospodarkę. Najważniejszą ich rolą jest generowanie ruchu turystycznego – stwierdził gorzko prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturalnego Michał Laszczkowski.
Renowacja cmentarza w Trokach/ZW
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Piotr Semka
Goście: Michał Laszczkowski (prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturalnego), Rafał Dzięciołowski (fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie")
Data emisji: 07.01.2021
Godzina emisji: 23.06
kr