Nowe "-izmy", czyli jak zwyczaj staje się filozofią życia

Wyrazy zakończone na "-izm" pokazują, że to, co zawsze traktowaliśmy jako zwykłe upodobania, zwyczaje,  staje się niemalże filozofią życiową – zauważyła prof. Kłosińska. Świadczy o tym choćby słowo friganizm używane wtedy, gdy ktoś żywi się tylko tym, co znalazł na śmietniku, ale nie z biedy, tylko po to, żeby zwalczać konsumpcjonizm na świecie. Kiedyś powiedziałoby się, że ktoś zjada resztki ze śmietnika, a dzisiaj mówimy, że jest friganistą.
Wśród "-izmów" mamy sporo nazw dotyczących sposobu odżywania się, np. witarianizm (gdy jemy tylko to, co jest podgrzane do 40 stopni), frutarianizm (kiedy jadamy produkty roślinne, ale tylko takie, których pozyskanie nie szkodzi roślinie, czyli de facto surowe owoce, które spadły z drzewa) czy fleksitarianizm (wegetarianizm z możliwością okazjonalnego jedzenia mięsa).

Posłuchaj

5:26

W świecie "-izmów" (Astronomia języka/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Nowe "-izmy" dotyczą nie tylko spraw związanych z wegetarianizmem – kliktywizm to zaangażowanie w działalność społeczną wyrażające się podpisywaniem elektronicznych petycji, protestów itd. (to "zaangażowanie przez klikanie"); prawdopośrodkizm – postawa polegająca na tym, że nie opowiadamy się po żadnej ze stron (bo "prawda leży po środku").

Językoznawczyni podkreśliła, że choć niektóre z tych słów są wyraźnym żartem językowym, to jednak świadczą też o tym, że poważnie podchodzimy do życia. Nazywając określone sposoby myślenia, upodobania, zwyczaje za pomocą słów tradycyjnie odnoszących się do światopoglądu, nadajemy im status niemalże idei.

***

Więcej najnowszych słów znajdziemy na www.nowewyrazy.uw.edu.pl.

***

Tytuł audycji: Astronomia języka
Prowadzą: Katarzyna Kłosińska
Data emisji: 7.07.2020
Godzina emisji: 10.21