Powstanie Warszawskie w eterze
Radiostacje działające w trakcie Powstania Warszawskiego nie tylko informowały warszawiaków i Polaków poza granicami kraju o sytuacji na polu walki. Odegrały również nieoceniąconą rolę w podtrzymywaniu morale żołnierzy i przekazywały słowa nadziei na zwycięstwo.
Courier of the Home Army Jolanta Kolczyńska, codename "Klara," Adam Drzewoski, codename "Philips," soldier of the Zaremba-Piorun Unit Jerzy Kaczyński, and Jerzy Szawarski, President of the Warsaw Regional Branch of the Polish Amateur Radio Association, during a broadcast using a replica of the "Błyskawica" radio station. Warsaw, 2012.
Foto: PAP/Grzegorz Jakubowski
Skonstruowana w 1943 roku przez Antoniego "Biegłego" Zębika radiostacja "Błyskawica" w czasie drugiej wojny światowej była jedyną, która nadawała bezpośrednio z pola walki. Rozpoczynająca nadawanie melodia "Warszawianki" towarzyszyła powstańcom od 8 sierpnia do 4 października 1944 roku, kiedy to została zniszczona w obawie, że dostanie się w ręce Niemców.
– Dla samej Warszawy i jej mieszkańców radiostacja była źródłem informacji o tym, co się dzieje w mieście, ale także różnego typu porad, audycji rozrywkowych, audycji muzycznych – wspomina porucznik Adam Drzewoski, pseudonim "Benon" albo "Philips", w czasie Powstania Warszawskiego żołnierz służb łączności AK. – Była też źródłem informacji przez Londyn dla prasy światowej o tym, co dzieje się w Warszawie, jak zachowują się Niemcy, jakie są warunki życia – dodaje.
W czasie powstania działało także Polskie Radio, które dzieliło z Błyskawicą ten sam nadajnik, a także "Burza" i Radio "Żoliborz".
– Polskiemu Radiu wydzielono dwie audycje dziennie. Nadawano o tym, co się działo w walczącym mieście. Byli polowi sprawozdawcy wojenni, bardzo często dziennikarze, którzy szli na miasto i kiedy jakiś oddział stacjonował w pobliżu, notowali to, co jakiś żołnierz powiedział, tak jak to robi się dzisiaj – mówił Rafał Brodacki, historyk z Muzeum Powstania Warszawskiego.
Czego dotyczyły nadawane wówczas audycje Polskiego Radia? Jak powstańcy chronili ciężkie i nieporęczne nadajniki przed wrogiem?
Zapraszamy do wysłuchania dołączonych nagrań.
***
Tytuł audycji: Zapraszamy do Trójki – ranek
Prowadzący: Marcin Łukawski
Autorzy materiału reporterskiego: Marcin Pośpiech, Izabela Woźniak
Data emisji: 1.08.2019
Godzina emisji: 6.19, 7.40
kr/mk