Historia Polaków i Czechów na na ziemiach cieszyńskich i zaolziańskich (Klub Trójki)
Transgraniczność Śląska Cieszyńskiego i Zaolzia – gdzie szukać jej początków?
2019-07-18, 22:07 | aktualizacja 2019-07-20, 12:07
Tożsamość Śląska ma wiele oblicz – jednymi z najbardziej interesujących są Śląsk Cieszyński oraz Śląsk Zaolziański, dzisiaj nazywany po prostu Zaolziem, gdzie od wieków, nieustannie ścierają się wpływy czeskie i polskie.
Posłuchaj
Dodaj do playlisty
– Śląsk Cieszyński ma za sobą okres długiego trwania. Narodził się u schyłku XIII wieku w wyniku podziału Księstwa Opolskiego. Książę Władysław Opolski wydzielił tę dzielnicę swojemu synowi Mieszkowi I Cieszyńskiemu. Od 1290 roku Księstwo Cieszyńskie funkcjonuje jako jedno z samodzielnych księstw śląskich. W 1327 roku syn Mieszka I – Kazimierz, w Opawie złożył hołd lenny Janowi Luksemburskiemu i od tego czasu księstwo to znalazło się pod panowaniem królów czeskich – opowiada Krzysztof Szelong, dyrektor "Książnicy Cieszyńskiej" w Cieszynie.
Pierwsza masowa migracja Polaków do Śląska Cieszyńskiego nastąpiła podczas rozbiorów w 1771 roku. Kiedy na tych terenach zaczęły pojawiać się pierwsze druki, wystąpienia, książki napisane w języku polskim?
– Warto wspomnieć o pamiętnikach, które pisali chłopi cieszyńscy, np. pamiętniku Jury Gajdzicy, który był twórcą pierwszego polskiego ekslibrisu chłopskiego. Wśród chłopów ewangelickich umiejętność pisania była częstsza. Tam był większy nacisk na znajomość Pisma Świętego – wyjaśnia dr Grzegorz Gąsior z Katedry Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej UW.
Na Śląsku Cieszyńskim i Zaolziańskim polskość bezkonfliktowo splotła się ze śląskością, a na terenach przemysłowej aglomeracji śląskiej procesy te przebiegały często o wiele bardziej konfliktowo. Jak na terenie Ziemi Cieszyńskiej i Zaolzia kształtował się ruch ślązakowski – dystansujący się od polskości? Jak dziś przebiegają linie podziału w kwestii śląskiej tożsamości?
Zapraszamy do wysłuchania dołączonej audycji.
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Piotr Semka
Goście: dr Grzegorz Gąsior (Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego), Krzysztof Szelong (dyrektor "Książnicy Cieszyńskiej" w Cieszynie)
Data emisji: 18.07.2019
Godzina emisji: 21:11
kr